Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm ở Lớp 3

 PHÒNG GD&ĐT ............... CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA 
 VIỆT NAM
 TRƯỜNG TH ..............
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 .........., ngày .... tháng. năm 2020
 BÁO CÁO
 Kết quả thực hiện sáng kiến, cải tiến, giải pháp kỹ thuật, quản lý, tác nghiệp,
 ứng dụng tiến bộ kỹ thuật hoặc nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng
 I- Sơ lược lý lịch tác giả:
 - Họ và tên:.......................... Nam, nữ: ...........
 - Ngày tháng năm sinh: ...........
 - Nơi thường trú: .......................................
 - Đơn vị công tác: Trường TH .........................
 - Chức vụ hiện nay: Giáo viên
 - Lĩnh vực công tác: Giáo viên dạy lớp 3 .......
 Sơ lược đặc điểm tình hình đơn vị:
 - Năm học 2020-2021 tôi được phân công dạy lớp 3C trường Tiểu học 
Trường học tương đối khang trang cơ sở vật chất và cảnh quang sư phạm cũng tương đối 
đáp ứng được nhu cầu học tập và vui chơi của học sinh, hai điểm trường đều nằm trên lộ 
chính, khoảng cách không xa lắm thuận lợi cho học sinh tham gia các phong trào của 
trường, của Đội và của ngành tổ chức.
 - Trường có gần 80% học sinh là dân tộc Khơ-me, tỉ lệ hộ nghèo đông.
 - Đời sống kinh tế của người dân trên địa bàn còn nhiều khó khăn, trình độ dân 
chí thấp, đa số đi làm thuê, nhiều gia đình đi làm ăn xa dẫn theo con em mình nên dẫn 
đến tình trạng học sinh bỏ địa phương vẫn còn.
 * Những thuận lợi khi bước vào năm học mới.
 - Được sự quan tâm của ngành, chính quyền địa phương, sự hỗ trợ tích cực của 
hội khuyến học xã , ban đại diện cha mẹ học sinh, các mạnh thừng quân và các nhà hảo 
tâm dành cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn.
 - Chi bộ thống nhất trong chỉ đạo nhiệm vụ. Cán bộ giáo viên, nhân viên trong 
đơn vị đoàn kết, chịu khó, biết phấn đấu vượt khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ. người tổ chức các hoạt động, làm sao cho từng em học sinhcos được công việc thích hợp 
và bộc lộ được khả năng của mình. Mở rộng và khơi sâu trí thức, được rèn luyện kĩ năng, 
giáo dục ý thức tự giác và ứng xử, thỏa mãn nhu cầu, kích thích sự hứng thú, phát triển 
năng lực của học sinh. Trong mắt các em giáo viên chủ nhiệm là ”thần tượng”, là người 
mà các em tin tưởng tuyệt đối nhất, cô giáo nói gì các em cũng nghe, vâng lời cô giáo là 
cái duy nhất có ở các em học sinh. Chính vì thế mà người giáo viên chủ nhiệm, người 
giáo viên tiểu học góp phần to lớn trong việc hình thành và việc phát triển toàn diện cho 
các em, giúp các em trở thành người có ích cho xã hội, gia đình và bản thân, để các em 
trưởng thành, lớn lên vững vàng bước vào đời.
 Để trở thành giáo viên chủ nhiệm tốt đòi hỏi giáo viên phải có phẩm chất đạo đức 
tốt, tâm huyết với nghề, yêu thương tận tụy với học sinh. Giáo viên chủ nhiệm phải hoàn 
thành tốt các nhiệm vụ tìm hiểu và nắm vững học sinh trong lớp về mọi mặt, cộng tác 
chặt chẽ với gia đình học sinh và phối hợp với giáo viên bộ môn, tổ chức Đội TNTP để 
giáo dục học sinh trong lớp mình chủ nhiệm. Công tác giáo dục học sinh, nhất là học sinh 
cá biệt và giúp đỡ học sinh khó khăn đạt hiệu quả cao và đặc biệt là đưa phong trào của 
lớp đạt kết quả. Giáo viên chủ nhiệm phải tích cực nghiên cứu và ứng dụng khoa học tâm 
lý - giáo dục để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giáo viên chủ nhiệm lớp và các nhiệm 
vụ khác.
 Trong những năm gần đây, ngành giáo dục đang tập trung đổi mới phương pháp 
giáo dục, nên công tác chủ nhiệm lớp càng được quan tâm hơn và có những đòi hỏi cao 
hơn. Qua hội thị “Giáo viên chủ nhiệm giỏi” Giáo cùng giao lưu trao đổi, học hỏi cùng 
đồng nghiệp, được sự chỉ đạo sâu sát của nhà trường, bản thân mỗi giáo viên càng ý 
thức sâu sắc hơn tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm và nhiệm vụ cao cả của giáo 
viên chủ nhiệm. Phong trào thi đua trở thành chủ nhiệm giỏi đã được hầu hết các giáo 
viên tham gia tích cực.
 Tuy nhiên trong quá trình thực tiễn vẫn còn tồn tại một số giáo viên có thể là thiếu 
kinh nghiệm hoặc sử dụng phương pháp giáo dục thiếu linh hoạt, hoặc quá trình thực hiện 
thiếu liên tục và thiếu sự nhiệt tình đầu tư về thời gian nên chất lượng giáo dục ở từng lớp 
có sự chênh lệch rõ rệt, đâu đó vẫn còn một số tập thể học sinh chất lượng văn hóa và đạo 
đức chưa cao và không chú ý đến các phong trào thi đua của nhà trường đề ra. Tôi nghĩ 
rằng đề tài này không mới bởi vì nó thường lặp đi lặp lại nhưng điều cần thiết đối với rất nhỏ, vốn hiểu biết chưa nhiều, các em như tờ gấy trắng, viết như thế nào thì nó in đậm, 
in sâu khó xóa mờ. Các em rất thơ ngây, hiếu động, dễ bị dụ dỗ, nghe theo. Mặt khác 
trong học tập có một số em còn ham chơi, ít chú ý, học hay quên, ý thức tự giác chưa cao. 
Xét thấy bản thân là một giáo viên chủ nhiệm, nhiệm vụ của mình vô cùng quan trọng 
trong việc giáo dục và hoàn thiện nhân cách cho mỗi con người trong xã hội, mà bắt đầu 
là những em học sinh mà mình đang trực tiếp chủ nhiệm. Tôi đã vô cùng trăn trở, làm thế 
nào để có kết quả tốt nhất cho việc hoàn thiện nhân cách một đứa trẻ, trở thành một người 
công dân tốt của gia đình và xã hội. Xuất phát từ những lí do trên, bao năm làm công tác 
chủ nhiệm, tôi luôn tìm những biện pháp tối ưu nhất để áp dụng vào công tác chủ nhiệm 
lớp của mình sao cho đạt kết quả như mong muốn, sao cho những nụ non được phát triển 
xanh tươi, đơm hoa kết trái cho đời. Đó cũng là lí do tôi chọn đề tài: “ Một số biện pháp 
làm tốt công tác chủ nhiệm ở Lớp 3C”
 1.2. Điểm mới của đề tài.
 Những điểm mới của đề tài : “Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm ở Lớp 
3C” có thể đã có nhiều đồng nghiệp làm và vận dụng trong thực tế. Nhưng điểm mới đề 
tài của tôi là ghi lại những biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục thông qua công 
tác chủ nhiệm lớp, cùng với việc đổi mới c,ch ®,nh gi, hac sinh theo TT22/2016/TT-
BGD§T qui ®hnh ®,nh gi, học sinh tiểu học. Những giải pháp này bản thân tôi đã tự suy 
ngẫm đúc rút cho mình thành kinh nghiệm sau 30 năm làm công tác chủ nhiệm lớp. Chính 
điều này đã sưởi ấm lòng nhiệt huyết trong tôi để từ đó càng ngày càng tìm sự sáng tạo 
hơn, có cách đi nhanh hơn kịp đáp ứng với thời đại mới.
 3. Nội dung sáng kiến:
 Xuất phát từ các thực trạng trên tôi mạnh dạn đưa ra một số giải pháp cụ thể như 
sau:
3.1. Xây dựng nề nếp lớp học:
 a) Tìm hiểu đặc điểm tình hình lớp: Tìm hiểu hoàn cảnh, lý lịch học sinh: Hoàn cảnh 
gia đình, trình độ, năng lực sở trường của từng học sinh thông qua giáo viên chủ nhiệm 
năm trước, cha mẹ học sinh. Cụ thể:
 Để tìm hiểu học sinh, tiến hành với 07 biện pháp như sau:
 - Nghiên cứu lý lịch học sinh (hoàn cảnh gia đình, nghề nghiệp của bố, mẹ,
anh chị em, số con trong gia đình, thu nhập của gia đình, tình trạng sức khỏe........) - Điểm danh và ghi sĩ số của lớp vào góc trên (bên phải bảng) ngay sau khi xếp hàng 
vào lớp.
 - Điều khiển các bạn xếp hàng vào lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp hàng tập 
thể dục.
 - Giữ trật tự trong lớp học khi cần thiết và khi lớp dự lễ chào cờ đầu tuần.
 - Đề nghị giáo viên tuyên dương, phê bình cá nhân hoặc tập thể.
 * Nhiệm vụ của phó Chủ tịch Hội đồng tự quản phụ trách học tập:
 - Tổ chức lớp truy bài 15 phút đầu giờ; giúp đỡ các bạn học yếu học bài, làm bài.
 - Điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận hoặc trả lời câu hỏi trong tiết học khi giáo 
viên yêu cầu.
 - Theo dõi việc học tập của lớp trong các tiết chuyên.
 - Giúp đỡ giáo viên và lớp khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học.
 * Nhiệm vụ của phó Chủ tịch Hội đồng tự quản phụ trách các hoạt động ngoài 
giờ lên lớp:
 - Phân công, theo dõi và kiểm tra các tổ trực nhật và chịu trách nhiệm tắt đèn, quạt 
khi ra về.
 - Phân công các bạn làm công trình măng non, tưới cây trong lớp, chăm sóc bồn hoa 
và cây trồng của lớp.
 - Theo dõi, kiểm tra các bạn khi tham gia các buổi lao động do trường, lớp tổ chức.
 - Phối hợp với Chủ tịch Hội đồng tự quản, phó Chủ tịch Hội đồng tự quản phụ trách 
học tập giữ trật tự lớp.
 Nhiệm vụ của mỗi em, tôi ghi rõ ràng trong một cuốn sổ, sau đó phát cho các em. 
Tôi hướng dẫn từng em cách ghi chép trong sổ một cách khoa học, cụ thể, rõ ràng. Mỗi 
em sẽ làm đúng các nhiệm vụ của mình. Ngoài ra, Chủ tịch Hội đồng tự quản, 2 phó Chủ 
tịch Hội đồng tự quản phải đoàn kết và hợp tác chặt chẽ với nhau trong công việc chung.
3.2. Lập sổ theo dõi chất lượng giáo dục cho từng cá nhân học sinh.
 Sau khi nhận lớp tôi GVCN phân loại đối tượng của mình theo các nội dung mà 
mình đã định tìm hiểu, chẳng hạn như: về hoàn cảnh gia đình, thành phần gia đình, số con 
trong gia đình, thu nhập của gia đình... về đặc điểm của học sinh (kết quả học tập và rèn 
luyện của những năm học trước, về nguyện vọng và sở thích, về sức khỏe. về mong muốn 
của gia đình đối với nhà trường và những kiến nghị khác. Kết quả phân loại học sinh được 
ghi vào sổ ghi chép cá nhân. Như vậy GVCN có được những bức tranh hoàn toàn về tình sạch sẽ, ngăn nắp và được trang trí đẹp, đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Do 
vậy, tôi hướng dẫn và cùng với học sinh thực hiện các công việc sau đây:
 - Trồng cây xanh xung quanh.
 - Trang trí lớp đẹp, hài hòa đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Phần trang 
trí lớp, tôi giao trực tiếp cho từng nhóm: mỗi nhóm phải sưu tầm tranh ảnh liên quan đến 
các môn học và chọn các bài vẽ đẹp nhất để trưng bày xung quanh lớp.
 - Khi nhận xét học sinh, giáo viên chủ nhiệm phải căn cứ vào các nhiệm vụ của học 
sinh và sổ theo dõi học sinh được giáo viên cập nhật hàng ngày. Ngoài ra, tôi cùng với 
học sinh đề ra 10 yêu cầu cơ bản đối với học sinh của một lớp học thân thiện, học sinh 
tích cực.
 10 YÊU CẦU CƠ BẢN
 CỦA MỘT “LỚP HỌC THÂN THIỆN, HỌC SINH TÍCH CỰC”
 1. Không có học sinh chán học, bỏ học và nghỉ học không có lí do.
 2. Lớp học phải được trang trí đẹp, phù hợp, có tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao.
 3. Phải sử dụng có hiệu quả và bảo quản tốt các thiết bị, đồ dùng dạy học; sử dụng 
tiết kiệm điện, nước.
 4. Lớp học phải sạch sẽ trong suốt buổi học, bàn ghế phải ngay ngắn, không có 
học sinh xả rác bừa bãi.
 5. Có tập thể bạn học thân thiện: không nói tục, chửi thề; phải luôn hòa nhã với bạn 
bè và giúp đỡ nhau trong học tập.
 6. Lớp học phải an toàn, không có nguy hiểm, không có tai nạn xảy ra.
 7. Học sinh phải tích cực tham gia các hoạt động tập thể, rèn luyện kĩ năng sống, 
giữ gìn vệ sinh môi trường, cam kết không vi phạm luật giao thông.
 8. Học sinh học đủ các môn học theo qui định, chất lượng học tập ngày càng được 
nâng cao và vượt trội so với năm học trước.
 9. Học sinh tích cực tham gia các hoạt động từ thiện như: thăm hỏi bạn khi đau ốm, 
động viên chia sẻ với những bạn có hoàn cảnh khó khăn, tặng sách cũ cho thư viện 
trường,...
 10. Lớp học là môi trường bình đẳng nam nữ, không phân biệt giàu nghèo, không 
có hiện tượng học sinh bị phạt, bị kiểm điểm phê bình trước toàn trường.
 Hằng ngày, tôi nhắc nhở các em thực hiện theo các nhiệm vụ của người học sinh tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tôi luôn chú ý đến cả cách đi đứng, nói năng, cách 
ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học trò noi theo.
 - Khi học sinh nào làm bài chưa đúng, tôi yêu cầu học sinh đó phải làm lại chứ không 
phê bình. Tôi giúp đỡ, hướng dẫn học sinh làm lại ngay tại lớp. Bởi tôi quan niệm rằng 
đối với học sinh Tiểu học nhận xét không phải để phê bình bắt lỗi học sinh mà để phát 
hiện những chỗ chưa đúng của học sinh, giúp các em hiểu và làm bài tốt hơn. Với cách 
nói đúng, làm đúng trong học tập, các em trở thành những con người tự tin, trung thực.
 - Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tôi luôn cố gắng kiềm chế và tôn trọng học 
sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ các em sửa chữa.
 - Khích lệ và biểu dương các em kịp thời, ca ngợi những ưu điểm của các em nhiều 
hơn là phê bình khuyết điểm là một trong những biện pháp tối ưu. Chúng ta cố tìm ra 
những ưu điểm nhỏ nhất để khen ngợi động viên các em. Nhưng trong khi khen, chúng 
ta cũng không quên chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và ngày càng hoàn thiện 
hơn.
 - Khi nói chuyện, khi giảng, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của học sinh, 
tôi luôn thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một người thầy đối với học 
trò. Theo qui luật phản hồi của tâm lí, tình cảm của thầy trước sau cũng sẽ được đáp lại 
bằng tình cảm của học trò. Lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người thầy luôn có sức 
mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh. “Lớp học thân thiện” chỉ có được khi người 
thầy có tấm lòng nhân hậu, bao dung, hết lòng vì học sinh thân yêu của mình. Có một 
người thầy như vậy thì chắc chắn học sinh sẽ chăm ngoan, tích cực và ham học, thích đi 
học.
 * Xây dựng mối quan hệ bạn bè; thành lập các “đôi bạn cùng tiến” trong lớp.
 Trong cuộc sống của mỗi con người, ngoài những người thân trong gia đình ra, ai 
cũng cần có bạn bè để chia sẻ. Học sinh Tiểu học cũng vậy. Nếu các em có nhiều bạn bè 
thân thiết trong lớp thì các em sẽ hợp tác vui vẻ với nhau và sẽ giúp đỡ nhau cùng tiến 
bộ. Em học giỏi sẽ giúp những em học yếu; ngược lại, em học yếu cũng dễ dàng nhờ bạn 
giúp đỡ mình học tập mà không phải e ngại, xấu hổ. Tôi phân công từng đôi bạn cùng 
tiến giúp nhau trong mọi lĩnh vực như: Nhắc nhở bạn học bài, xem lại bài; trao đổi kinh 
nghiệm học tập; cách học bài dễ thuộc; cách vận dụng kiến thức đã học vào làm bài tập; 
hướng dẫn bạn làm bài tập hoặc củng cố kiến thức mà bạn chưa hiểu. Đến kì thi nhóm