Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm giúp nâng cao hiệu quả trải nghiệm thực tế cho học sinh Lớp 3

 Một số kinh nghiệm giúp nâng cao hiệu quả trải nghiệm thực tế cho học sinh lớp 3.
 Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
 I. Đặt vấn đề
 Như chúng ta đã biết, xu thế hiện nay thì hoạt động trải nghiệm thực tế vô cùng 
 quan trọng. Đăc biệt đối với các em học sinh, nó giúp các em hình thành và phát triển 
 đầy đủ các kỹ năng sống, đây cũng là cơ hội để giúp các em nhận thức đúng đắn hơn 
 về tầm quan trọng của việc học tập, sự số gắng phấn đấu và nỗ lực của bản thân. Bên 
 cạnh đó hoạt động trải nghiệm còn giúp các em hứng thú khám phá những điều mới 
 mẻ, kỳ diệu của thiên nhiên của cuộc sống, lao động và sáng tạo. Các em sẽ tham gia 
 một cách chủ động, hứng khởi, nhiệt tình bởi thông qua hoạt động này các em có thể 
 bắt đầu từ các khâu như chuẩn bị, thực hành, đánh giá kết quả, Cũng thông qua hoạt 
 động trải nghiệm, các em được tự do trình bày ý tưởng, cách thực hiện và trực tiếp 
 tham gia chính vì vậy sẽ tạo động lực, khơi gợi niềm đam mê, thích thú đối với các 
 em. Sẽ hiệu quả hơn khi hoạt động trải nghiệm này song hành với các hoạt động dạy 
 và học trên lớp, do đó ngay từ lứa tuổi đang cắp sách tới trường nếu các em được học 
 tập và trải nghiệm thì chắc chắn sẽ trang bị cho các em sự tự tin, mạnh dạn và vững 
 vàng trong cuộc sống hiện tại và tương lai.
 Nhưng trên thực tế, việc thực hiện các hoạt động trải nghiệm cho học sinh đặc 
 biệt là học sinh tiểu học còn gặp rất nhiều khó khăn. Như kinh phí tổ chức còn hạn 
 hẹp, việc học văn hóa trên lớp chiếm thời lượng nhiều, lựa chọn không gian, địa điểm 
 phù hợp cũng là một vấn đề cần đặt ra, lứa tuổi các em còn nhỏ nên việc tổ chức một 
 số hoạt động còn gặp khó khăn để đảm bảo an toàn, cách thức hướng dẫn các em thực 
 hiện để có hiệu quả, . Việc lựa chọn nội dung, hình thức, địa điểm và thời gian thực 
 hiện cũng vô cùng khó khăn cho giáo viên và học sinh. Chính từ thực trạng đó mà các 
 hoạt động trải nghiệm ở một số trường học chưa được khai thác triệt để và đạt hiệu 
 quả. Trước tình hình đó là một giáo viên đang ngày ngày đứng lớp, bản thân tôi luôn 
 trăn trở và suy nghĩ để làm sao có những giải pháp giúp học sinh được tham gia thực 
 hành trải nghiệm thực tế một cách thường xuyên và đạt hiệu quả cao nhất nhằm giúp 
 các em trở thành những con người sống tích cực, tự tin, sáng tạo, xử lí tốt trong mọi 
 tình huống để mai sau khi đã trưởng thành các em sẽ vững vàng, nhạy bén, sáng tạo 
 trong công việc và cuộc sống, để trở thành những con người có ích cho gia đình nói 
 riêng và và xã hội nói chung trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đây 
 là lí do để tôi thực hiện đề tài “Một số kinh nghiệm giúp nâng cao hiệu quả trải 
 nghiệm thực tế cho học sinh lớp 3.”
 II. Mục đích (mục tiêu) nghiên cứu
 Mục đích của việc nghiên cứu này nhằm đưa ra những giải pháp, biện pháp phù 
 hợp giúp cho việc thực hiện các hoạt động trải nghiệm của học sinh đạt hiệu quả với 
 mục đích hướng tới là tạo cơ hội cho học sinh huy động, tổng hợp tất cả các kiến thức 
 các em đã được học trong các môn học và đã được giáo dục trong các hoạt động để trải 
 nghiệm thực tế nhằm giúp các em phát huy hết khả năng, sự tự tin, sáng tạo, tích cực, 
 chủ động trong mọi tình huống nhằm phát triển một cách đúng đắn và toàn diện về 
 năng lực, phẩm chất cho học sinh.
Giáo viên: Nguyễn Thị Thu Hẳng Trường TH Krông Ana 
 1 Một số kinh nghiệm giúp nâng cao hiệu quả trải nghiệm thực tế cho học sinh lớp 3.
 nghiệm đó là thời gian, hình thức tổ chức, địa điểm để phù hợp với lứa tuổi tiểu học 
 của các em. Chính vì điều đó mà các hoạt động trải nghiệm vẫn chưa được tổ chức một 
 cách thường xuyên. Cũng chính từ những khó khăn đó mà học sinh được tham gia các 
 hoạt động trải nghiệm chưa nhiều và chỉ nằm trong phạm vi đơn giản, dễ thực hiện. 
 Chính vì điều đó mà kĩ năng sống của học sinh vẫn còn hạn chế. Cụ thể trong các năm 
 học trực tiếp giảng dạy các em, tôi thấy các em thực hiện các hoạt động trải nghiệm 
 còn hời hợt, chưa thật sự chủ động, cách làm việc của các em chưa chắc chắn, thiếu sự 
 chuyên nghiệp nên kết quả chưa đạt như mong muốn của giáo viên, nội dung trải 
 nghiệm chưa phong phú, Từ đó người giáo viên cần có một kế hoạch trải nghiệm 
 với nội dung và hình thức phong phú nhằm cải thiện tình hình trên. Và sau đây là một 
 số giải pháp cụ thể.
 III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề.
 III.1. Nắm bắt đặc điểm tình hình học sinh
 Như chúng ta đã biết trong một lớp học, mỗi học sinh có một tính cách đặc 
 điểm và sở thích khác nhau, mỗi học sinh có khả năng đặc biệt khác nhau và đặc biệt 
 mỗi em đều có hoàn cảnh gia đình và cách chăm sóc, dạy dỗ khác nhau. Chính vì điều 
 đó người giáo viên muốn có một kết quả giáo dục tốt ở trên lớp thì điều đầu tiên cần 
 phải tìm hiểu đặc điểm, tình hình học sinh. Đối với việc giúp học sinh có một kết quả 
 tốt về trải nghiệm thực tế cũng vậy, đòi hỏi người giáo viên phải nắm bắt được đặc 
 điểm tình hình riêng của mỗi em. Đối với bản thân tôi cũng vậy, trước khi có kế hoạch 
 tổ chức cho học sinh các hoạt động trải nghiệm, tôi đã tìm hiểu về học sinh đầu tiên là 
 tìm hiểu qua cha mẹ học sinh về tính cách, sở trường, sở thích, khả năng làm việc phù 
 hợp với lứa tuổi khi ở nhà. Sau khi tìm hiểu thông qua phụ huynh tôi sẽ tìm hiểu thông 
 qua trò chuyện với các em, vào một tiết sinh hoạt lớp chẳng hạn, tôi sẽ dành một 
 khoảng thời gian cho các em giao lưu với cô giáo để nói về sở trường và sở thích của 
 mình, kể những việc mình có thể làm để giúp đỡ bố mẹ ở nhà, tôi khuyến khích học 
 sinh kể thật, kể thoải mái. Bước tiếp theo tôi sẽ tiến hành kiểm tra trực tiếp bởi vì tìm 
 hiểu học sinh có những nội dung mình có thể kiểm tra trực tiếp bằng những việc làm 
 của các em. Ví dụ như: Muốn biết khả năng thực hành, thao tác của các em nhanh hay 
 chậm, chắc chắn hay không tôi sẽ kiểm tra thông qua những việc làm như lau bảng, 
 rửa li, quét nhà,  tiến hành cho các em làm theo tổ và sẽ quan sát theo dõi. Những 
 học sinh nào đã từng làm việc hoặc những học sinh nào chưa bao giờ phải làm những 
 việc như thế này thì tôi sẽ nhận biết và phân loại khả năng của học sinh để có những 
 kế hoạch tiếp theo. Ngoài ra tôi còn tìm hiểu về kĩ năng giao tiếp của các em thông qua 
 cách xử lí một tình huống hoặc hóa thân thành một nhân vật trong một câu chuyện nào 
 đó,  để nắm được khả năng của các em đến đâu từ đó sẽ có hướng giúp các em phát 
 huy cũng như giúp các em cải thiện về kĩ năng giao tiếp của mình. Tìm hiểu thông qua 
 các giáo viên bộ môn, tôi thường xuyên trao đổi với giáo viên bộ môn về đặc điểm của 
 các em trên lớp, vì một lớp học có khoảng 5-6 giáo viên dạy cùng nên mỗi giáo viên 
 họ cũng sẽ nắm được một số đặc điểm tình hình của các em và việc tìm hiểu thông qua 
 nhiều giáo viên sẽ giúp tôi nắm bắt chính xác về đặc điểm tình hình của từng em. Tìm 
 hiểu thông qua một phép thử, để biết được khả năng thực hành trong cuộc sống của 
 các em như thế nào tôi có thể đưa ra một phép thử như sau: “Hôm nay cái khăn trải 
 bàn của lớp mình hơi bẩn, bạn nào biết giặt khăn thì có thể giặt giúp lớp cái khăn bàn 
 này.” Với những bạn đã từng làm những việc giặt đồ cho bản thân khi ở nhà thì việc 
 giăt cái khăn trải bàn là vô cùng đơn giản và các em rất tự tin để nhận nhiệm vụ này. 
Giáo viên: Nguyễn Thị Thu Hẳng Trường TH Krông Ana 
 3 Một số kinh nghiệm giúp nâng cao hiệu quả trải nghiệm thực tế cho học sinh lớp 3.
 từng tháng gắn với các nội dung trải nghiệm. Một năm học sẽ có 9 tháng và tùy theo 
 từng nội dung trải nghiệm tôi sẽ tiến hành cho học sinh trải nghiệm mỗi tháng một nội 
 dung hoặc những nội dung trải nghiệm cần có thời gian thì có thể 2 đến 3 tháng 1 nội 
 dung. Thời gian cụ thể để tiến hành trải nghiệm trong mỗi tháng đó là tiết Sinh hoạt 
 tập thể đầu tuần, cuối tuần, giờ ra chơi, 10 phút đầu giờ, có thể là buổi nghỉ học trong 
 tuần phù hợp.
 Ví dụ: Kế hoạch trải nghiệm trồng và chăm sóc công trình Măng non 
 Thời gian Nội dung Địa điểm Học sinh
Tháng 9:
Tuần 1/Chiều thứ 6 Trồng cây xanh ở công trình Bồn hoa lớp Tổ 1, 2
Tuần 2/Chiều thứ 6 Măng non 3B
Tuần 3: 10 phút đầu giờ Trồng cây xanh ở công trình nt Tổ 3, 4
 Măng non
Tuần 4 : 10 phút đầu giờ 
 Chăm sóc công trình Măng non 
Tháng 10: (tưới nước, nhặt rác) Tổ 1
Tuần 1: nt
 Chăm sóc công trình Măng non Tổ 2
Tuần 2 (tưới nước, nhặt rác) 
 nt
.. Chăm sóc công trình Măng non Tổ 3
 (tưới nước, nhổ cỏ)
 Tổ 4
 Chăm sóc công trình Măng non 
 (tưới nước, nhổ cỏ) 
 nt
 nt
 Tương tự những nội dung trải nghiệm tiếp theo tôi cũng sẽ lên kế hoạch cụ thể 
 theo tháng tương tự, tuy nhiên tùy vào điều kiện cụ thể của từng tháng mà tôi có thể 
 linh hoạt thay đổi thời gian, nội dung công việc và học sinh cụ thể trong từng tuần. 
 Riêng Chăm sóc công trình măng non thì tiến hành cả năm nên những tháng tiếp theo 
 học sinh vẫn tiếp tục chăm sóc song song với những hoạt động trải nghiệm khác.
 III.4. Nội dung trải nghiệm cho học sinh 
 * Công trình Măng non
 * Trang trí lớp học
 Giáo viên: Nguyễn Thị Thu Hẳng Trường TH Krông Ana 
 5 Một số kinh nghiệm giúp nâng cao hiệu quả trải nghiệm thực tế cho học sinh lớp 3.
 * Trang trí lớp học thân thiện
 Trang trí lớp học thân thiện không phải là một việc làm mới mà quan trọng là 
 cách làm nào phù hợp, cách làm nào phát huy sự sáng tạo của học sinh, cách làm nào 
 học sinh là người chủ động thực hành, giáo viên chỉ là người gợi ý hướng dẫn chứ 
 không phải giáo viên là người đưa ra kế hoạch, lựa chọn nội dung và thực hiện luôn 
 việc trang trí. 
 Bước 1: Nêu ý nghĩa của trang trí lớp học thân thiện
 Trang trí lớp học thân thiện nhằm tạo ra một không gian lớp học thoáng mát, 
 đẹp, thân thiện trong môi trường giáo dục của chúng ta. 
 Bước 2: Tổ chức cho học sinh trình bày ý tưởng
 Ở phần này học sinh được thoải mái trình bày ý tưởng về bố cục trang trí cũng 
 như nội dung trang trí như: Góc nghệ thuật, Nét chữ nết người, Góc thiên nhiên, Chủ 
 đề năm học, Góc khen thưởng. Nếu học sinh còn lúng túng hoặc trình bày ý tưởng 
 chưa được phù hợp thì tôi sẽ gợi ý thêm cho các em về các mảng trang trí như: Trang 
 trí xung quanh tường, đưa thiên nhiên vào lớp học, tủ sách dùng chung,  Các em sẽ 
 lựa chọn mảng trang trí nào phù hợp với khả năng của các em và phù hợp với không 
 gian lớp học. Với nội dung này sẽ giúp các em phát huy được sự sáng tạo của mình
 Bước 3: Tạo các sản phẩm trang trí
 Sau khi thống nhất bố cục, tôi yêu cầu các em chuẩn bị các sản phẩm trang trí 
 và nội dung này các em có thể chuẩn bị vào giờ giải lao, 10 phút đầu giờ hoặc dành 15 
 phút vào giờ sinh hoạt lớp, làm và sưu tầm thêm ở nhà ... Nếu là góc nghệ thuật thì đòi 
 hỏi những sản phẩm sẽ là những sản phẩm nghệ thuật đó là những bông hoa, lá, cành, 
 những sản phẩm cắt dán các em đã được học ở môn Thủ công, Mĩ thuật. Tất cá những 
 gì các em đã được học trên lí thuyết thì giờ đây các em sẽ thực hành tạo ra các sản 
 phẩm đẹp mắt để trang trí góp phần làm cho góc lớp của mình trở nên sinh động hơn. 
 Với nhiệm vụ này tôi đã phân công như sau: Tổ 1 chuẩn bị cắt hoa, gấp các sản phẩm 
 đã học ở môn Thủ công; Tổ 2 chuẩn bị sưu tầm những hình ảnh về các loài vật đã học 
 ở môn Tự nhiên và Xã hội, Tổ 3 chuẩn bị một số cây xanh để trang trí xung quanh cửa 
 sổ. Tổ 4 vẽ tranh . Đồng thời tôi quy định thời gian một tuần, yêu cầu các em phải 
 chuẩn bị đầy đủ các sản phẩm. Đối với góc Nét chữ nết người thì tiến hành trong cả 
 năm học để các em rèn chữ viết. Ví dụ tháng đầu tiên có bao nhiêu bài viết đẹp sẽ 
 được trang trí, những bạn viết chưa đẹp thì tiếp tục luyện ở những tháng tiếp theo, khi 
 nào nét chữ đạt yêu cầu sẽ được gắn bảng trang trí để các bạn cùng học tập, rèn luyện. 
 Nhờ sự chịu khó, sự sáng tạo trong quá trình luyện viết, nhiều em đã có những bài viết 
 rất đẹp, nét chữ sáng tạo và mềm mại, góp phần vào một góc trang trí của lớp học thân 
 thiện. 
 Bước 4: Tiến hành trang trí
 Sau khi đã chuẩn bị xong sản phẩm thì tôi phân công cho các em trang trí theo 
 tổ của mình với những nội dung đã được chuẩn bị. Tổ nào có sản phẩm thuộc mảng 
 trang trí của mình thì các em sẽ tiến hành trang trí có thể vào tiết sinh hoạt lớp cuối 
 tuần hoặc tranh thủ những buổi nghỉ học để việc trang trí được thoải mái và làm chu 
 đáo hơn. 
Giáo viên: Nguyễn Thị Thu Hẳng Trường TH Krông Ana 
 7