Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm Lớp 3

 Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 3
 MỤC LỤC
I. PHẦN më ®Çu...............................................................................................2
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI....................................................................................2
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN 
CỨU..............................................................................4
3. NHIỆM VỤ, ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU....................................................5
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU....................................................................5
5. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU.............................................................................5
II. PHẦN néi dung .........................................................................................6
1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÍ LUẬN CƠ BẢN CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU..........6
2 . THỰC TRẠNG CỦA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP .................................8
3. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN................................................................................9
3.1. Xây dựng nề nếp lớp học................................................................................9
3.1.1. Tìm hiểu và phân loại học sinh lớp chủ nhiệm............................................9
3.1.2. Tổ chức bầu Ban cán sự lớp ......................................................................12
3.1.3. Phân công nhiệm vụ cụ thể cho Ban cán sự lớp.......................................13
3.2. Xây dựng "Lớp học thân thiện, học sinh tích cực".......................................14
3.2.1. Trang trí lớp học xanh - sạch - đẹp............................................................15
3.2.2. Xây dựng mối quan hệ thầy - trong và bạn bè trong lớp .........................18
3.2.3. Tổ chức các họat động tập thể và các trò chơi vui vẻ lành mạnh..............21
3.3. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà.................................................................28
3.3.1. Chuẩn bị góc học tập thật tốt và phù hợp.............28
3.3.2 Hướng dẫn học sinh lập thời gian biểu cụ thể...29
4. KÕt qu¶ ĐẠT ĐƯỢC.................................................................................30
5. BÀI HỌC KINH 
NGHIỆM..............................................................................30
III. kÕt luËn vµ khuyÕn nghÞ.............................................................33
1. KÕt luËn......................................................................................................33
2. KHUYÕN NghÞ .............................................................................................33
IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO ..........................................................................34
 1/33 Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 3
là vấn đề vô cùng quan trọng, đây cũng chính là thước đo để đánh giá một con 
người. Tục ngữ có câu: “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” lứa tuổi của học 
sinh tiểu học (6 tuổi đến 11 tuổi) là lứa tuổi mà các em bước đầu tiếp xúc với 
môi trường tập thể, tiếp xúc với bạn bè cùng lứa tuổi, cùng lớp, cùng trường. 
Các em như trang giấy trắng tiếp thu những kỹ năng sống đang còn rất bỡ ngỡ. 
Mặt khác, những điều kiện khách quan như thiếu sự chăm sóc của gia đình, hoàn 
cảnh gia đình khó khăn về kinh tế, các yếu tố tâm lý khác  đã làm ảnh hưởng 
rất lớn đến hành vi và đạo đức xấu của các em. Cụ thể các em hay bắt chước các 
thói xấu của người khác như: nói tục, chửi thề, trộm cắp đồ dùng học tập của 
bạn bè, gây gổ, đánh nhau với bạn cùng lớp, cùng trường Chính vì vậy việc 
giáo dục cho học sinh ở lứa tuổi tiểu học là một nhiệm vụ cấp bách trong nhà 
trường để thiết thực xây dựng một môi trường giáo dục lành mạnh, góp phần 
nâng cao chất lượng giáo dục của trường học.
 Xuất phát từ mục tiêu chung đó, công tác giáo viên chủ nhiệm lớp đóng 
một vai trò vô cùng quan trọng, có thể nói “Là khâu then chốt, quyết định” để 
nâng cao chất lượng học tập của các em. Giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu học có 
một vị trí vô cùng quan trọng trong việc hình thành cho học sinh những cơ sở 
ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm 
mĩ và các kĩ năng sống cơ bản để học sinh tiếp tục học Trung học cơ sở.
 Ngoài việc tổ chức, hướng dẫn các hoạt động học tập của học sinh xuyên 
suốt 5 buổi/ tuần, giáo viên chủ nhiệm lớp còn phải thường xuyên theo dõi các 
hoạt động trong giờ chơi, trong các buổi sinh hoạt, giao lưu tập thể,và cả hoạt 
động học tập ở nhà của học sinh. Vì vậy công việc của một giáo viên chủ nhiệm 
lớp ở Tiểu học là rất quan trọng, vinh dự nhưng cũng dày công trong công tác.
 Tất cả những điểm khác biệt đó đều do giáo viên chủ nhiệm lớp tạo ra. 
Giáo viên chủ nhiệm nào có tinh thần trách nhiệm cao, tận tâm với học sinh của 
mình thì chắc chắn sẽ tìm ra được các biện pháp để thu hút học sinh đến lớp, làm 
cho học sinh trở nên chăm ngoan, thích đi học và luôn cảm thấy “Mỗi ngày đến 
trường là một ngày vui”.
 Mặt khác, tuy giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học dạy được tất cả các lớp 
(từ lớp 1 đến lớp 5) nhưng trong thực tế, không phải giáo viên nào cũng theo 
học sinh của mình từ lớp này lên lớp khác. Vì vậy, mỗi năm lên lớp, các em lại 
được học với một thầy (cô) khác nhau. Nếu giáo viên lớp dưới làm tốt công tác 
 3/33 Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 3
 - Tập hợp một số vấn đề lí luận làm cơ sở khoa học cho việc viết tài liệu 
kinh nghiệm công tác chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học.
 3.2. Đối tượng nghiên cứu:
 - Học sinh lớp 3.
 - Tài liệu, sách, báo, sách hướng dẫn, mạng Internet.
 - Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 3.
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
 Để thực hiện đề tài này tôi đã tự sử dụng các phương pháp sau:
 - Đọc các tài liệu sách, báo, tạp chícó liên quan đến nội dung đề tài.
 - Theo dõi thực trạng về đạo đức, lối sống và cách ứng xử của học sinh lớp 
3.
 - Uốn nắn những hành vi đạo đức lệch lạc, những cách ứng xử chưa phù 
hợp cho học sinh.
 - Tổ chức rút kinh nghiệm.
5. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU
- Từ tháng 9 năm 2017 đến tháng 3 năm 2018.
 5/33 Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 3
viên bộ môn, tổ chức Đội Thiếu niên Tiền phong để giáo dục học sinh trong lớp 
mình chủ nhiệm. Công tác giáo dục học sinh, nhất là học sinh cá biệt và giúp đỡ 
học sinh khó khăn đạt hiệu quả cao và đặc biệt là đưa phong trào của lớp đạt kết 
quả. Giáo viên chủ nhiệm phải tích cực nghiên cứu và ứng dụng khoa học tâm lý 
– giáo dục để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Đặc biệt phải có phẩm 
chất tâm lý của người làm cha, làm mẹ, là người bạn lớn của học sinh, nắm bắt 
tâm, sinh lý lứa tuổi của các em, góp phần hình thành và phát triển nhân cách 
của các em một các có hiệu quả.
 Như chúng ta đã biết, hầu hết các giáo viên tiểu học đều làm công tác chủ 
nhiệm lớp, từ trước đến nay chưa sách vở tài liệu nào định nghĩa rõ thế nào là 
công tác chủ nhiệm và qua quá trình làm công tác này chúng ta tạm quy định với 
nhau: Công tác chủ nhiệm lớp là hệ thống những kế hoạch, biện pháp mà người 
giáo viên đưa ra nhằm tổ chức, hướng dẫn học sinh thực hiện tốt những nhiệm 
vụ của mình.
 Trong những năm gần đây, ngành giáo dục đang tập trung đổi mới 
phương pháp giáo dục nên công tác chủ nhiệm lớp càng được quan tâm hơn và 
có những đòi hỏi cao hơn. Qua trao đổi cùng đồng nghiệp, được sự chỉ đạo của 
nhà trường, bản thân mỗi giáo viên càng ý thức sâu sắc hơn tầm quan trọng của 
công tác chủ nhiệm.
 Tuy nhiên trong quá trình thực tiễn, tồn tại một số giáo viên thiếu kinh 
nghiệm, sử dụng phương pháp giáo dục thiếu linh hoạt, quá trình thực hiện thiếu 
liên tục và thiếu sự nhiệt tình nên chất lượng giáo dục ở từng lớp có sự chênh 
lệch rõ rệt. Đâu đó vẫn còn một số tập thể học sinh chất lượng văn hóa và đạo 
đức chưa cao và không chú ý đến các phong trào thi đua của nhà trường đề ra. 
Tôi nghĩ rằng đề tài này không mới bởi vì nó thường lặp đi lặp lại nhưng điều 
cần thiết đối với những giáo viên chúng tôi là được tham gia, bàn bạc kỹ về 
công tác này để tìm ra phương pháp tối ưu, nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục 
trong tình hình hiện nay.
 2. THỰC TRẠNG CỦA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
Sau đây tôi xin đi cụ thể vào tình hình lớp chủ nhiệm của mình:
a. Thuận lợi:
 7/33 Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 3
c. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà.
 Sau đây là các biện pháp tôi đã tiến hành:
3.1. Xây dựng nề nếp lớp học: 
3.1.1. Tìm hiểu và phân loại học sinh lớp chủ nhiệm:
 Để giáo dục học sinh có hiệu quả thì giáo viên chủ nhiệm phải hiểu sâu 
sắc về các em, từ đó mới có thể đặt ra được những tác động sư phạm thích hợp. 
Đúng như K.Đ Usinki đã nói rằng: “Muốn giáo dục con người thì phải hiểu con 
người về mọi mặt”. Do đó bất kỳ người giáo viên chủ nhiệm nào cũng phải làm 
công việc đầu tiên là tìm hiểu học sinh lớp mình phụ trách. 
 Để tìm hiểu học sinh, tiến hành với 07 biện pháp như sau:
- Nghiên cứu lý lịch học sinh (hoàn cảnh gia đình, nghề nghiệp của bố, mẹ, anh 
chị em, số con trong gia đình, thu nhập của gia đình, tình trạng sức khỏe...)
- Nghiên cứu hồ sơ của học sinh như: Học bạ, các biên bản họp tổ lớp, các bản 
tự kiểm điểm, các sản phẩm do chính học sinh làm ra
- Trao đổi với học sinh để nắm bắt tâm tư nguyện vọng, xu hướng, sở thích, thái 
độ trong quan hệ với tập thể lớp (thờ ơ, hăng hái, nhanh nhẹn, tháo vát ..)
- Trao đổi với giáo viên chủ nhiệm và các giáo viên bộ môn của năm học trước 
về tình hình chung của lớp cũng như tình hình học tập và rèn luyện của từng học 
sinh.
- Trao đổi với các lực lượng giáo dục khác nếu như cần: Ban giám hiệu, Tổng 
phụ trách Đội, Ban đại diện cha mẹ học sinh
- Tham gia hoạt động cùng học sinh để tìm hiểu rõ hơn về tinh thần tập thể, ý 
thức hợp tác trong công việc chung, về những cá nhân học sinh.
- Trao đổi với cha mẹ học sinh để có thêm nhiều thông tin cụ thể hơn.
 Như vậy, tìm hiểu học sinh là việc làm liên tục, thường xuyên, vừa có tính 
cấp bách trong những khoảng thời gian nhất định, lại vừa có tính giai đoạn. Do 
vậy, giáo viên chủ nhiệm cần có kế hoạch thực hiện ở việc xác định mục tiêu, 
nội dung, biện pháp, thời gian tiến hành tìm hiểu học sinh. Có như vậy, việc tìm 
hiểu học sinh mới liên tục, thu được những thông tin phong phú, cụ thể có độ 
tin cậy về thực trạng và diễn biến của tâm lý, hoàn cảnh của học sinh lớp mình. 
 9/33 Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 3
định. Bản kế hoạch nên trao đổi với giáo viên bộ môn ở lớp nhằm thống nhất 
cách thức giáo dục học sinh đồng thời cũng nhận định được những ý kiến bổ 
sung quý giá từ phía học sinh.Việc thực hiện bản kế hoạch sẽ được triển khai 
sau khi có cuộc gặp gỡ với các giáo viên bộ môn, với ban đại diện cha mẹ học 
sinh
 Giai đoạn thứ hai: 
 + Giáo viên chủ nhiệm tiến hành một vài hoạt động tập thể, để học sinh bộc lộ 
tính cách, qua đó có thể kiểm tra lại độ chính xác của sự phân loại ban đầu. Nếu 
qua thực tế cho thấy nhận định không nhất quán là nhận định ban đầu thì có sự 
điều chỉnh. Ở bước này, có thể thực hiện một vài hoạt động sau đây:
 + Trò chuyện với học sinh, với giáo viên chủ nhiệm cũ về một vài học sinh cần 
phải nghiên cứu và xem xét lại, để hiểu biết thêm về học sinh của mình về: quan 
hệ bạn bè, những nét cá tính đặc biệt, những khả năng và sở trường, hoàn cảnh 
gia đình để có thể nắm bắt được thông tin bao quát nhất.
 + Thăm gia đình học sinh nắm bắt cụ thể, sâu sắc hơn về hoàn cảnh gia đình 
trong việc giáo dục con cái, những tính cách của học sinh, đồng thời là dịp để 
bàn bạc với gia đình cùng những biện pháp giáo dục học sinh.
 + Quan sát học sinh trong các hoạt động để bổ sung thêm biện pháp giáo dục 
cần thiết.
 - Kết thúc giai đoạn thứ 2, giáo viên chủ nhiệm phải có những nhận định về 
từng học sinh, phân loại học sinh của lớp tương đối chính xác. Đó là cách xác 
định nội dung, phương pháp, hình thức hoạt động của lớp chủ nhiệm.
 + Tùy theo đặc điểm, nội dung giáo dục của lớp, giáo viên chủ nhiệm phân loại.
 Ví dụ: Căn cứ vào trình độ nhận thức, vào năng lực học tập, vào phẩm chất 
đạo đức hoặc căn cứ vào năng lực hoạt động của tập thể, hoạt động xã hội của 
học sinh. Qua thực tế, có thể phân học sinh của lớp mình thành ba nhóm:
 + Nhóm 1: Gồm những học sinh tích cực, ủng hộ các giải pháp giáo dục.
 + Nhóm 2: Gồm những học sinh không có những biểu hiện gì xấu, nhưng 
không thể biểu hiện rõ tính tích cực của mình trong tập thể lớp.
 + Nhóm 3: Đó là những học sinh có nhiều biểu hiện chậm về học tập, tư cách 
đạo đức cần phải được quan tâm nhiều nhất.
 11/33