Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm Lớp 3 – Trường TH Trần Quốc Toản

 Đề tài: Một số kinh nghiệm
 trong công tác chủ nhiệm lớp 3- Trường TH Trần Quốc Toản
 Phần 1: MỞ ĐẦU
 I. Đặt vấn đề
 1. Lý do lý luận:
 Tiểu học là cấp học nền tảng đặt cơ sở ban đầu cho việc hình thành và 
phát triển toàn diện nhân cách con người, đặt nền móng vững chắc giáo dục phổ 
thông và toàn bộ hệ thống giáo dục quốc dân. Vì vậy giáo dục tiểu học có một vị 
trí hết sức quan trọng trong nền giáo dục của mỗi quốc gia. Giáo viên chủ nhiệm 
ở Tiểu học là người có vị trí quyết định trong việc hình thành ở học sinh những 
cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, 
thẩm mĩ và các kĩ năng sống cơ bản để học sinh tiếp tục học lên các bậc học trên 
cũng như cuộc sống sau này của các em.
 Lứa tuổi học sinh tiểu học là lứa tuổi vừa học vừa chơi. Sự nhận thức của 
các em còn non trẻ, sự tư duy chưa đạt tới đỉnh cao, tâm lí đang trên đà phát 
triển, còn nhiều sự biến động về tâm sinh lí nên rất khó cho việc giáo dục các 
em. Chính vì thế, các em cần có người hướng dẫn, uốn nắn, chỉ bảo cho các em 
có thói quen đi vào nề nếp trong sinh hoạt, học tập, giao tiếp, có các kĩ năng 
sống cơ bản để các em dần dần trở thành những người có khả năng sống tự lập, 
sống có ích trong xã hội. Để làm được những việc đó chính là người giáo viên 
chủ nhiệm lớp. Từ đó cho chúng ta thấy để nâng cao chất lượng giáo dục thì 
phải nâng cao hiệu quả của công tác chủ nhiệm lớp.
 Công tác chủ nhiệm lớp là một vấn đề không mới nhưng nó luôn được 
yêu cầu đổi mới cho phù hợp với sự phát triển. Giáo viên chủ nhiệm có vai trò 
rất quan trọng trong công tác dạy học vừa là thầy, cô giáo vừa là cha mẹ. Công 
tác chủ nhiệm muốn thành công, hoạt động của người giáo viên phải mang tính 
nghệ thuật, phải có tính sáng tạo. Muốn học sinh trở thành học sinh tích cực, và 
có tinh thần học tập thì trước hết người giáo viên phải xây dựng lớp mình thành 
một tập thể lớp xuất sắc, biết yêu thương giúp đỡ lẫn nhau, có tinh thần tự quản 
tốt. Chỉ có một tập thể lớp như vậy mới có thể phát triển trong học sinh tinh thần 
tập thể, tính tự giác, ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần phấn đấu vươn lên trong 
học tập. 
 Nhưng thực tế hiện nay, công tác chủ nhiệm vô cùng khó khăn, phức tạp. 
Bởi vì, mỗi một tập thể lớp thì muôn hình, muôn vẻ.Nhưng tôi tin chắc rằng tập 
 Người thực hiện: Nguyễn Thị Bảo Hằng – TH Trần Quốc Toản
 1 Đề tài: Một số kinh nghiệm
 trong công tác chủ nhiệm lớp 3- Trường TH Trần Quốc Toản
 Phần 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 I. Cơ sở lý luận của vấn đề
 Theo điều 30 chương IV điều lệ Trường tiểu học Ban hành kèm theo Quyết 
định số 51/2007/QĐ-BGDĐT ngày 31 tháng 8 năm 2007 của Bộ trưởng Bộ 
Giáo dục và Đào tạo qui định giáo viên là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo 
dục học sinh trong trường tiểu học và cơ sở giáo dục khác thực hiện chương 
trình giáo dục tiểu học cho nên công tác chủ nhiệm lớp là trách nhiệm của giáo 
viên. Công tác chủ nhiệm quyết định chất lượng dạy và học của giáo viên và học 
sinh. Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là người giáo viên đã hoàn thành tốt việc 
giảng dạy các bộ môn và tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức cho học sinh. Đặc 
biệt trong nhà trường Tiểu học, vai trò của người giáo viên chủ nhiệm hết sức 
quan trọng. Giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà trường quản lý điều hành lớp, 
trực tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh, là cầu 
nối giữa ba môi trường giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội. Trong giai đoạn 
hiện nay công tác chủ nhiệm đòi hỏi sự dày công của mỗi giáo viên bởi đời sống 
vật chất có phần ảnh hưởng đến việc học tập cũng như tác động đến sự phát triển 
tư duy của các em. Để trở thành một giáo viên chủ nhiệm giỏi, mỗi giáo viên 
không chỉ làm tròn nhiệm vụ bằng trách nhiệm mà đòi hỏi mỗi người phải là tấm 
gương để các em noi theo; yêu nghề, tâm huyết với nghề.
 Giáo viên chủ nhiệm là một trong những giáo viên đang giảng dạy ở lớp 
có đủ các tiêu chuẩn và điều kiện đứng ra làm chủ nhiệm lớp trong một năm học 
hoặc trong tất cả các năm tiếp theo của cấp học. Giáo viên chủ nhiệm lớp thực 
hiện nhiệm vụ quản lí lớp học và là nhân vật chủ chốt, là linh hồn của lớp, người 
tập hợp, dìu dắt giáo dục học sinh phấn đấu trở thành con ngoan, trò giỏi, bạn 
tốt, công dân tốt và xây dựng một tập thể học sinh vững mạnh. Giáo viên chủ 
nhiệm lớp có vai trò sau đây:
 - Giáo viên chủ nhiệm lớp thay mặt hiệu trưởng quản lý một lớp học
 - Là người xây dựng tập thể học sinh thành một khối đoàn kết.
 - Là người tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh trong lớp.
 - Là người cố vấn đắc lực cho các đoàn thể của học sinh trong lớp.
 - Là người giữ vai trò chủ đạo trong việc phối hợp với các lực lượng giáo 
dục.
 Người thực hiện: Nguyễn Thị Bảo Hằng – TH Trần Quốc Toản
 3 Đề tài: Một số kinh nghiệm
 trong công tác chủ nhiệm lớp 3- Trường TH Trần Quốc Toản
 Xếp loại Năng lực Xếp loại Phẩm chất
 HTT 1/14 7,1% T 1/14 7,1%
 HT 8/14 57,1% Đ 8/14 57,1%
 CHT 5/14 35,8% CĐ 5/14 35,8%
 Ngoài những yếu tố trên, một số học sinh còn có tính ham chơi, chưa xác 
định rõ nhiệm vụ học tập nên chưa tích cực và tự giác học bài. Một số khác chưa 
xác định động cơ học tập đúng đắn còn ham chơi các trò chơi vô bổ như chơi trò 
chơi, xem nhưng trang không lành mạnh trên điện thoại của bố mẹ, đa số là làm 
nông đông anh em nên phải phụ giúp gia đình điều này cũng làm ảnh hưởng 
đến việc học tập. Đó chính là những rào cản của giáo viên làm công tác chủ 
nhiệm lớp.
 Trong những năm qua, ngoài trách nhiệm của những người trực tiếp giảng 
dạy, bản thân tôi được làm chủ nhiệm lớp thấy rằng Ban giám hiệu, Hội cha mẹ 
học sinh, các tổ chức đoàn thể đều quan tâm tới giáo viên, học sinh; quan tâm tới 
các hoạt động giáo dục, sẵn sàng chia sẻ những khó khăn và có sự phối hợp 
trong việc giáo dục học sinh.
 Từ thực trạng trên, bản thân tôi là giáo viên chủ nhiệm lớp đã suy nghĩ và 
tìm cách để đưa lớp chủ nhiệm trở thành một lớp học thật sự đoàn kết, có năng 
lực tự quản tốt.
 III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề.
 1. Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm
 Vào đầu năm học, căn cứ vào nhiệm vụ năm học của ngành cũng như kết 
hợp với kế hoạch hoạt động của Nhà trường, Chuyên môn, căn cứ vào tình hình 
cũng như thực trạng của lớp, tôi đã vạch ra kế hoạch hoạt động cho năm cũng 
như từng kỳ học, từng tháng và tuần.
 Là một giáo viên được nhà trường phân công làm công tác chủ nhiệm lớp 
thì trước hết phải tìm hiểu tỉ mỉ từng đối tượng học sinh, biết được hoàn cảnh, 
năng lực của từng học sinh để có biện pháp giáo dục phù hợp đối với từng đối 
tượng. Giáo viên phải nắm bắt được tình hình của lớp về: sĩ số, nam, nữ, đối 
tượng học sinh thông qua giáo viên chủ nhiệm năm học trước, giáo viên giảng 
dạy, giáo viên tổng phụ trách ĐộiỔn định tổ chức lớp sớm nhất có thể để lớp 
đi vào nền nếp. Tiếp theo tôi bầu ban cán sự lớp, sau đó sắp xếp chỗ ngồi cho 
các em. Xây dựng đôi bạn cùng tiến thông qua phiếu thăm dò sau:
 Người thực hiện: Nguyễn Thị Bảo Hằng – TH Trần Quốc Toản
 5 Đề tài: Một số kinh nghiệm
 trong công tác chủ nhiệm lớp 3- Trường TH Trần Quốc Toản
 2.1. Phân công nhiệm vụ cụ thể cho Ban Cán sự 
 Sau khi đã bầu chọn được Ban Cán sự của lớp, tôi đã phát cho mỗi thành 
viên của Ban Cán sự lớp một quyển số có đầy đủ lí lịch của các bạn trong lớp, 
hướng dẫn các em ghi chép cụ thể, khoa học. Tôi giao nhiệm vụ cụ thể cho từng 
em như sau : 
 + Nhiệm vụ của lớp trưởng
 - Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp.
 - Điểm danh và ghi sĩ số của lớp vào từng ngày, tổng hợp từng tuần.
 - Điều khiển các bạn xếp hàng vào lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp 
hàng tập thể dục.
 - Giữ trật tự khi học bài, khi lớp dự lễ chào cờ đầu tuần, sinh hoạt tập thể, 
hoạt động ngoại khóa.
 - Cuối tuần nhận xét tổng hợp cụ thể từng tổ.
 - Đề nghị giáo viên tuyên dương, phê bình cá nhân hoặc tập thể.
 + Nhiệm vụ của lớp phó học tập
 - Tổ chức điều hành các bạn học tập trong một số tiết tự học; giúp đỡ các 
bạn học yếu, chưa hiểu bài tiếp thu bài.
 Ví dụ: Lớp phó học tập giúp đỡ các bạn học yếu.
 Người thực hiện: Nguyễn Thị Bảo Hằng – TH Trần Quốc Toản
 7 Đề tài: Một số kinh nghiệm
 trong công tác chủ nhiệm lớp 3- Trường TH Trần Quốc Toản
 Điểm trừ Tổng
 Không học bài, Nói chuyện, Vắng Kh. Đánh nhau, Kh. xếp 
 làm bài, thiếu làm việc Có P đồng ATGT hàng
 sách vở, đồ riêng 1đ/lần phục 5đ/lần 2đ/
 dùng 2đ/lần
 2đ/lần 1đ/lần lần
 Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ sáu, tổ trưởng báo cáo hoạt 
động của tổ mình, lớp trưởng, lớp phó báo cáo các mặt hoạt động của lớp. Căn 
cứ vào báo cáo của từng em và sự theo dõi của bản thân, tôi nắm được khả năng 
quản lí lớp của từng em và biết rõ hơn về hoạt động của tất cả các học sinh trong 
lớp. 
 Cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp Ban Cán sự lớp một lần để tổng kết các 
mặt làm được của lớp, động viên khen ngợi những việc các em đã làm tốt, đồng 
thời chỉ rõ những thiếu sót và hướng dẫn các em cách khắc phục.
 2.2. Xây dựng củng cố đội ngũ cán bộ lớp
 Công việc của cán bộ lớp muốn đạt kết quả cao, giáo viên cần phải rèn 
luyện tác phong và nề nếp làm việc cho đội ngũ cán bộ lớp.
 Để giáo dục ý thức trách nhiệm và thời gian trong công việc chung, mỗi 
tuần trước khi sinh hoạt tập thể tôi thường kiểm tra tất cả các nhiệm vụ đã phân 
công cho cán bộ lớp. Trong những tháng đầu của năm học mới, mỗi tuần tôi 
thường tổ chức họp cán bộ lớp vào giờ ra chơi chiều ngày thứ năm (khoảng 10 -
15 phút) để lớp trưởng, lớp phó nêu lên tình hình hoạt động của lớp, các tổ 
trưởng, tổ phó nhận xét tình hình của tổ : khen, phê bình ai, lí do vì sao ?. Sau đó 
giáo viên nhận xét kết quả công việc của từng cán bộ lớp, động viên kịp thời để 
các em làm việc tốt hơn, nhanh nhẹn hơn. Chính việc rèn luyện tác phong và nề 
nếp làm việc cho đội ngũ cán bộ giúp các em ngày càng mạnh dạn hơn, hoạt bát 
hơn, nói năng trôi chảy hơn và mạnh dạn hơn trước tập thể.
 Trong tiết sinh hoạt cuối tuần, cán bộ lớp phải báo cáo nhận xét chung 
những ý chính trước tập thể các hoạt động trong tuần để các bạn lắng nghe và 
đóng góp ý kiến. Cuối cùng, giáo viên chốt lại: nhận xét kết quả phấn đấu về 
mọi mặt của học sinh, giáo viên nêu ra biện pháp để khắc phục những mặt còn 
 Người thực hiện: Nguyễn Thị Bảo Hằng – TH Trần Quốc Toản
 9 Đề tài: Một số kinh nghiệm
 trong công tác chủ nhiệm lớp 3- Trường TH Trần Quốc Toản
giám sát và hỗ trợ các em. Khuyến khích động viên kịp thời để các em hứng thú 
và tích cực tham gia vào điều hành lớp học. Đẩy mạnh công tác thi đua giữa các 
học sịnh, các nhóm, tổ với nhau. Hướng dẫn học sinh tự đánh giá kết quả hoạt 
động của cả tập thể, giúp các em có thể rút ra được những bài học kinh nghiệm 
để những hoạt động tiếp theo đạt hiệu quả cao hơn. Mỗi lần như vậy là một dịp 
để các em và tập thể học sinh rèn luyện, tích lũy kinh nghiệm để trưởng thành 
dần lên.
 3. Tổ chức tốt tiết sinh hoạt lớp
 Hàng tuần, tôi tiến hành tiết sinh hoạt chủ nhiệm vào tiết cuối cùng trong 
tuần. Tiết sinh hoạt rất quan trọng vì đây là thời gian học sinh được trao đổi, bày 
tỏ, góp ý cho bạn, cho lớp nhằm xây dựng một tập thể lớp ngày càng vững 
mạnh. Theo tôi, Giáo viên chủ nhiệm là chỗ dựa tin cậy nhất cho các em khi gặp 
các khó khăn trong quá trình học tập cũng như trong cuộc sống, vì vậy buổi sinh 
hoạt lớp phải đạt được các mục tiêu sau:
 - Tạo cho học sinh một tâm lý thoải mái gần gũi sẵn sàng trao đổi, góp ý 
cho nhau những hạn chế, vướng mắc khó khăn của mình, của bạn trong quá 
trình học tập và cuộc sống.
 - Khích lệ động viên học sinh và chuẩn bị một tâm thế sẵn sàng học tập, 
sẵn sàng tiến bộ.
 - Tự nhận ra các lý do nguyên nhân yếu kém của mình và sẵn sàng khắc 
phục sửa chữa.
 - Hướng dẫn thêm kỹ năng sống, kỹ năng học tập.
 Ở tiết sinh hoạt chủ nhiệm tôi thực hiện đổi mới nội dung sinh hoạt lớp: 
tổng kết ưu điểm khuyết điểm đánh giá việc học tập của lớp cũng như đề ra 
những biện pháp khắc phục khuyết điểm, phát huy ưu điểm, từ đó xây dựng 
phương hướng cho tuần tới. Tiết sinh hoạt chủ nhiệm không nặng nề mà rất cần 
sự góp ý phê bình chân tình trên tinh thần xây dựng làm cho tập thể lớp tốt hơn, 
điều cần nhất là làm cho các em cảm nhận được sự thân thiện, gần gũi. Cho nên 
tôi thực hiện nghiêm túc các hoạt động sau:
 Hoạt động 1: Tự kiểm điểm 
 Hoạt động này nhằm thể hiện tính tự giác, tự phê bình của học sinh vì ý 
thức được cái lỗi vi phạm từ đó có hướng khắc phục sửa chữa.
 Người thực hiện: Nguyễn Thị Bảo Hằng – TH Trần Quốc Toản
 11