Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao chất lượng đổi mới phương pháp dạy môn Đạo đức Lớp 3

 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 "Nâng cao chất lượng đổi mới phương pháp dạy
 môn Đạo Đức lớp 3''
 PHÂN A: MỞ ĐẦU
 I. LÍ DO CHỌN CHUYÊN ĐỀ.
 Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội đặc bịêt phản ánh theo các nguyên tắc, 
yêu cầu, chuẩn mực, chi phối hành vi của con người trong các mối quan hệ giữa con 
người và với tự nhiên. con người với xã hội và giữa con người với nhau. Do đó môn đạo 
đức là một trong những môn học bắt buộc ở bậc tiểu học.
 Nó là môn học cở bản trang bị cho học sinh các chuẩn mực đạo đức, lối sống 
lành mạnh và cách sống có lý tưởng. Ngoài ra nó còn giúp cho học sinh giải quyết các 
sự việc vừa có lí vừa có tình. Từ đó các em biết cách vận dụng hành vi đạo đức, chuẩn 
mực đó vào cuộc sống để cư sử với cha mẹ thầy cô và bạn bè .
 Tóm lại mục tiêu của môn Đạo Đức ở tiểu học nói chung là ở lớp 3 nói riêng là 
giúp cho học sinh có những hiểu biết ban đầu hình thành chuẩn mực đạo đức phù hợp 
với lứa tuổi và pháp luật, đồng thời nắm được ý nghĩa của việc thực hiện những chuẩn 
mực hành vi đạo đức đó. Nó từng bước hình thành cho học sinh kĩ năng nhận xét đánh 
giá hành vi của bản thân và những người xung quanh, lựa chọn và thực hiện các chuẩn 
mực hành vi đạo đức trong các tình huống cụ thể của cuộc sống. Không những thế nó 
còn hình thành thái độ tự trong tự tin, yêu thương quý trọng con người, yêu cái tốt không 
đồng tình với cái xấu cái ác.
 Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, việc giáo dục và đạo đức cho học sinh 
không phải là vấn đề đơn giản. Nó đòi hỏi người thầy phải có những phương pháp giáo 
dục phù hợp, giúp học sinh phát triển nhân cách một cách hoàn thiện, tránh cho học sinh 
tiếp súc với những hành vi tiêu cực, làm sao để cho các em có được lối thích nghi với 
thời đại. Song cũng cần phải cho học sinh thấy được những nét đẹp, những phẩm chất 
cao quý, những truyền thống quý báu của dân tộc. Tóm lại hình thành cho học sinh một 
phong cách sống lành mạnh.
 Vấn đề đặt ra là làm cách nào để học sinh nắm bắt được kiến thức của môn Đạo "Hiền dữ đâu phải là tính sẵn
 Phần lớn do giáo dục mà nên"
 Và;'' cần đổi mới mạnh mẽ phương pháp Giáo dục - Đào tạo khắc phục lối truyền 
thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học, từng bước áp dụng 
phương pháp tiên tiến, phương pháp hiện đại vào qúa trình dạy học'' (NQ Hội nghị lần 
thứ II - Ban chấp hành TW Đảng khoá VIII). Ngoài ra các nhà nghiên cứu còn cho 
rằng: Con người vốn sinh ra chưa có nhân cách mà nhân chách là cấu tạo mới do từng 
người tự hình thành nên và phát triển trong quá trình sống giao tiếp và học tập. Lê - Nin 
đã từng nói: "Cùng với dòng sữa mẹ con người hấp thụ tâm lí đạo đức của xã hội mà 
nó là thành viên. Nhân cách của con người sinh thành và phát triển theo con đường 
từ bên ngoài vào nội tâm." Vì thế ta có thể nói: Đối với học sinh lớp 3 thì môn Đạo 
Đức là một trong những con đường hình thành nhân cách trẻ một cách gần gũi nhất. Do 
đó cần phải biết sử dụng các phương pháp dạy học một cách thích hợp linh hoạt coi nó 
như con đường hình thành nhân cách học sinh.
 2. Cơ sở thực tiễn.
 Qua quá trình dạy môn Đạo Đức ở lớp 3 chúng tôi thấy có những thuận lợi và 
khó khăn sau:
 *Thuận lợi:
 - Đã có sự quan tâm, đầu tư của ngành dọc của nhà trường về mặt chỉ đạo chuyên 
môn, về đồ dùng môn Đạo Đức lớp 3.
 - Học sinh yêu thích môn học này.
 - Đây là môn học gắn với thực tế, có thể sử dụng nhiều ví dụ ở thực tế để liên 
hệ trong giảng daỵ.
 *Khó khăn:
 - Hiện nay đã đưa chín môn học bắt buộc vào tiểu học nhưng thời gian dành cho 
môn Đạo Đức còn hạn chế dẫn đến học sinh chưa chú tâm vào môn học này
 - Khi dạy môn Đạo Đức lớp 3, một số giáo viên chưa sử dụng các phương pháp 
dạy học có hiệu quả, chưa linh hoạt kết hợp chặt chẽ bổ sung giữa các phương pháp dạy 
học, dẫn đến học sinh chỉ nắm vững lí thuyết mà không làm theo những điều các em đã - Chăm làm việc trường, lớp.
 - Học điều tốt của bạn.
 - Giúp bạn tiến bộ.
 - Quan tâm giúp đỡ anh chị em trong gia đình.
 - Nêu gương tốt cho em.
 - Kính trọng và biết ơn các cô các bác nhân viên trong trường.
 - Biết ơn các gia đình thương binh, liệt sĩ.
 - Kính trọng và biết ơn người lao động.
 - Giúp đỡ phụ nữ, cụ già, em nhỏ.
 - Giúp đỡ người tàn tật.
 - Tôn trọng thư từ và đồ đạc của người khác.
 Các bài học này cũng nhằm xây dựng cho học sinh những chuẩn mực về đạo đức 
như: Tính kiên trì, bền bỉ trong học tập, giúp đỡ và chăm sóc những người thân, những 
người có hoàn cảnh khó khăn ... Đó là những điều rất cần thiết cho việc hình thành phát 
triển nhân cách cho học sinh.
 * Lớp 4,5:
 Nội dung chương trình vẫn đảm bảo tính đồng tâm với trương trình môn Đạo 
Đức lớp 1,2,3. Nhưng có cung cấp thêm một số hành vi, chuẩn mực cho học sunh như: 
Thói quen đúng giờ và không chỉ giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn mà giúp 
đỡ những ngườigần gũi xung quanh mình như thầy cô, bạn bè, hàng xóm.
 Chương trình môn Đạo Đức lớp 4,5 còn cung cấp cho học sinh những điều cần 
thiết trong cuộc sống : bảo vệ các công trình công cộng, các di tích lịch sử văn hoá, cây 
trồng, vật nuôi...
 Có thể nói: nội dung chương trình môn Đạo Đức lớp 4,5 cũng dựa trên co sở các 
lớp 1,2,3 nhưng yêu cầu hành vi, chuẩn mực đạo đức cần cung cấp cho các em có phần 
mở rộng hơn, sâu hơn, phù hợp với khả năng nhận thức của từng lứa tuổi.
 Do đó toàn bộ nội dung chương trình môn Đạo Đức ở tiểu học đều mang tính kế 
thừa, đồng tâm dựa trên nền tảng của 5 Điều Bác Hồ dạy thiếu niên và nhi đồng. J Giao việc cá nhân theo nhóm.
 J Điều tra tìm hiểu đạo đức.
 * Nhóm phương pháp điều chỉnh hành vi ứng sử: bao gồm:
 J Đánh giá tự đánh giá
 J Nêu gương và gương mẫu.
 J Khuyến khích khen thưởng.
 J Phê bình trchs phạt.
 J Kích thích lòng tự tin, tự trọng.
 2/ Quy trình một tiết dạy Đạo Đức.
 * Tiết 1
 1. Kiểm tra bài cũ. (3-5').
 2. Bài mới: (25-27')
 Hoạt động 1: Giới thiệu bài.
 Hoạt động 2: Ruút ra bài học.
 - Kể chuyện
 - Tóm tắt theo tranh.
 - Đàm thoại.
 - Rút ra bài học.
 - Liên hệ.
 Hoạt động 3: Củng cố dặn dò (3-5')
 * Tiết 2:
 1. Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra phần bài học của tiết 1 (3-5')
 2. Bài mới: (25-27')
 Hoạt động 1 : Giới htiệu bài.
 Hoạt động 2 : Luyện tập, học sinh tự liên hệ ...
 Hoạt động 3 : Củng cố dặn dò: chốt lại bài học (3-5')
 IV/ THỰC TRẠNG DẠY MÔN ĐẠO ĐỨC LỚP 3
 Chúng tôi đã tiến hành dạy môn Đạo Đức ở lớp 4 lớp 3: 3A, 3B, 3C, 3D, với
các quy trình và phương pháp trên với bài : Chăm làm việc trường việc lớp (tiết 1).
 - Kiểm tra bài cũ. Ví dụ : dạy bài: Kính trọng và biết ơn người lao động (tiết 1)
 Truyện kể: Buổi học đầu tiên.
 - Phần soạn giáo án giáo viên cần xác định 3 mục tiêu:
 +Học sinh hiểu được các em cần phải kính trọng, biết ơn người lao động và vì 
sao cần phải như vậy.
 + Giáo dục lòng yêu lao động, quý trọng người lao động và sản phẩm của người 
lao động.
 + Học sinh có thói quen kính trọng và biết ơn người lao động.
 - Chuẩn bị kiến thức về thực tế:
 + Một số tấm gương được công nhận danh hiệu ''Anh hùng lao động'' như bác 
Hồ Giáo, bác Lương Thị Mái (chăn nuôi).
 - Các phương pháp dạy học cần xác định: kể chuyện, đàm thoại, nêu 
gương...trong đó các phương pháp trọng tâm là: kể chuyện, đàm thoại.
 Phương pháp kể chuyện được sử dụng ngay sau khi giới thiệu bài nhằm mục đích 
: thông qua chuyện kể : Buổi học đầu tiên, giáo viên cho học sinh thấy được nghề công 
nhân vệ sinh là nghế mà sản phẩm của nó là những đường phố, những nơi công cộng 
sạch đẹp. Bằng lời kể của giáo viên học sinh thấy được nỗi vất vả của người lao động, 
không có nghề gì là thấp kém, chỉ có những người lười biếng mới đáng bị cười chê.
 - Phương pháp đàm thoại: được sử dụng trong bài này nhằm giúp học sinh rút ra 
được bài học:
 +Vì sao một số bạn lại cười khi nghe Hà kể về nghề của cha mẹ mình?
 + Em hiểu nghề công nhân vệ sinh là làm nghề gì?
 + Cô giáo nói gì với cả lớp và bạn Hà?
 +Câu nói của cô giáo đã tác động gì đến cả lớp và bạn Hà?
 + Qua câu chuyện trên em cần có cách cư sử như thế nào đối với người lao động? 
Vì sao cần phải như vậy ?
 Biện pháp 2: Phải lựa chọn các phương pháp dạy học phù hợp với bài học thích tinh thần phấn đấu vươn lên trong học tập, lao động, rèn luyện đạo đức của các 
em. Hoặc gần đây nhất là phong trào "nuôi lợn siêu trọng" giáo dục cho các em tinh 
thần tương thân tương ái, ý thức tiết kiệm để làm những việc có ích.Ngoài ra ở các cuộc 
thi : Hội khoẻ Phù Đổng chào mừng ngày 22 tháng 12, thi văn nghệ chào mừng 20 tháng 
11giáo dục cho học sinh tinh thần; "uống nước nhớ nguồn, tinh thần tôn sư trọng 
đạo".
 Biện pháp 6: Để nâng cao hiệu quả dạy môn Đạo Đức lớp 3 giáo viên cần phải 
biết kết hợp chặt chẽ với các lực lượng giáo dục như : Phụ huynh học sinh, cán bộ địa 
phương trong việc thống nhất yêu cầu hành vi đối với học sinh, thống nhất phương thức 
phối hợp đôn đốc kiểm tra đánh giá việc thực hiện các chuẩn mực hành vi của học sinh, 
trong việc tạo tình huống, điều kiện để các em thể hiện các bài đạo đức vào cuộc sống.
 Ví dụ :Giáo viên kết hợp với phụ huynh học sinh học sinh thông qua các hoạt 
động ở nhà, ở trường để kiểm tra đánh giá các hành vi đạo đức của các em.
 Từ các biện pháp trên, chúng tôi tiến hành thực nghiệm đối với học sinh 4 lớp 3 
như sau:
 VI/ THỰC NGHIỆM
 Dạy bài : Giúp đỡ phụ nữ và bà già em nhỏ (tiết 1) ở 4 lớp 3 (3A,3B, 3C, 3D) 
(bài dạy ở học kì I)
 1. Kiểm tra bài cũ: Vì sao phải kính trọng biết ơn nmgười lao động?
 2. Bài mới:
 HĐ1: Giới thiệu bài.
 HĐ2: Rút ra bài học.
 - Kể chuyện : Giáo viên dùng lời để kể câu chuyện qua đường.
 - Sử dụng phương pháp trực quan để tóm tắt chuyện theo tranh.
 - Đóng vai : Giáo viên chia lớp làm 3 nhóm, và giao việc:
 + Nhóm 1 : Một em đóng vai Ngọc (tổ1)
 + Nhóm 2 : Một em đóng vai em nhỏ (tổ 2)
 + Nhóm 3 : 3 em sẽ đóng vai các bạn (tổ 3). PHẦN C: KẾT LUẬN
 Trên đây là một số biện pháp để nâng cao chất lượng đổi mới dạy môn Đạo Đức 
ở lớp 3 mà chúng tôi đã tiến hành thực nghiệm và đạt kết quả như mong muốn. Từ đó 
chúng tôi rút ra được những bài học sau:
 Tuỳ thuộc vào tiết 1 hay tiết 2 của một bài đạo đức mà ta sử dụng phương pháp 
cho phù hợp. Tiết học có đạt đựơc kết quả cao hay không là nhờ khả năng kết hợp hài 
hoà nhuần nhuyễn các phương pháp dạy học với nhau, lấy phương pháp nị bổ xung cho 
phương pháp kia. Có thể nói : không có phương pháp dạy học nào là vạn năng, mỗi 
phương pháp đều có những ưqu điểm riêng biệt, song nó sẽ không có hiệu quả khi người 
dạy không biết sử dụng đúng lúc, đúng mục đích trong một tiết dạy.
 * Bài học rút ra:
 - Việc soạn giáo án môn Đạo Đức lớp 3 càn phải theo đúng yru cầu của chuyên 
môn đảm bảo đủ ba yêu cầu quy định. Xây dựng phong trào thi đua dạy tốt học tốt môn 
Đạo Đức dưới nhiều hình thức khác nhau.
 - Nhà trường cần tổ chức các hoạt động ngoại khoá theo các chủ đề khác nhau 
để nâng cao hiệu quả dạy môn Đạo Đức.
 - Sử dụng các biện pháp tác động cá biệt tới học sinh : Như phát triển gương 
người tốt việc tốt, khắc phục những biểu hiện yếu kém.
 - Có kiểm tra đánh giá việc áp dụng hành vi chuẩn mực dạo đức trong thực điểm 
của tiết dạy.
 - Mỗi thầy cô là một tấm gương sáng về chuẩn mực đạo đức để học sinh học tập 
và noi theo.
 Trên đây là một số biện pháp để nâng cao hiệu quả đổi mới dạy môn đạo đức mà 
khối 3 chung tôi đưa ra, chắc không tránh khỏi thiếu sót. rất mông sự đóng góp ý kiến 
của các đồng nghiệp
 . Xin chân thành cảm ơn !
 Hội đồng sư phạm Đằng Hải, ngày 25 tháng 3 năm 2004
 Trường tiểu học Đằng Hải xét duyệt