Sáng kiến kinh nghiệm Rèn kĩ năng nhận biết, sử dụng biện pháp so sánh cho học sinh Lớp 3

 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THAN UYÊN
 TRƯỜNG TIỂU HỌC XÃ MƯỜNG MÍT
 BÁO CÁO BIỆN PHÁP 
 GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG 
 CÔNG TÁC GIẢNG DẠY
 Tên chuyên đề: Rèn kĩ năng nhận biết, sử dụng biện pháp so sánh cho học 
sinh lớp 3A1 Trường Tiểu học xã Mường Mít năm học 2019-2020.
 Tác giả: Đào Minh Thành 
 Trình độ chuyên môn: Đại học
 Chức vụ: Giáo viên 
 Nơi công tác: Trường Tiểu học xã Mường Mít.
 Mường Mít, ngày 14 tháng 10 năm 2020 chỉ so sánh, đặc điểm so sánh được nói đến trong câu, thơ hoặc văn bản... nhưng chưa 
có lí thuyết cụ thể rõ ràng mà chỉ cảm nhận mơ hồ trong nhiều trường hợp.
 - Nhiều giáo viên còn thiếu vốn từ, cách giải thích, hướng dẫn cho học sinh 
một cách chi tiết, chính xác về lí thuyết của biện pháp so sánh ( Do sách giáo khoa 
môn Tiếng Việt 3 không có bài về lý thuyết mà chỉ có bài luyện tập thực hành về so 
sánh) từ đó việc giảng dạy, chọn lựa phương pháp phù hợp để dạy học về biện pháp 
tu từ về so sánh chưa hiệu quả. 
 Kết quả khảo sát học sinh lớp 3A1 cuối năm học 2018- 2019
 Nội dung Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành
Nhận biết biện pháp so sánh 4/17=23,6% 11/17=64,7% 2/17=11,7%
Sử dụng biện pháp so sánh 4/17=23,6% 9/17=52,8% 4/17=23,6%
 Qua bảng phân tích số liệu, tôi nhận biết được tỉ lệ học sinh nhận biết và sử 
dụng được biện pháp so sánh còn ít, đa số các em còn mơ hồ, chưa rõ ràng trong việc 
nhận biết và sử dụng so sánh.
 Qua các nội dung như trên, tôi lựa chọn chuyên đề: “Rèn kĩ năng nhận biết, sử 
dụng biện pháp so sánh cho học sinh lớp 3A1 Trường Tiểu học xã Mường Mít năm 
học 2019 – 2020”. Để nghiên cứu, tìm hiểu và áp dụng thực tiễn
 Chuyên đề đánh giá hiện trạng của việc giảng dạy, học tập về biện pháp tu từ 
so sánh ở lớp 3, từ đó, đề xuất một số phương pháp giảng dạy về so sánh cho học sinh 
lớp 3 có hiệu quả.
 2. Phạm vi triển khai thực hiện chuyên đề
 - Vì điều kiện thời gian và thực tế nên đề tài nghiên cứu trong phạm vi nhỏ tại 
lớp 3A1 Trường Tiểu học xã Mường Mít, huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu năm học 
2019-2020.
 3. Mô tả biện pháp 
 Biện pháp 1: Nghiên cứu các dạng bài tập có biện pháp tu từ so sánh.
 Cần nghiên cứu nội dung chương trình luyện từ và câu lớp 3 cụ thể, nắm chắc 
các dạng bài tập thường gặp trong khi dạy biện pháp tu từ so sánh. Với dạng bài tập này cần hướng dẫn các em tìm sự vật so sánh trước, sau đó xác 
định hình ảnh so sánh : Ông được so sánh với buổi trời chiều, cháu được so sánh với 
ngày rạng sáng. Ông sống lâu, tuổi cao, cháu còn trẻ tương lai lâu dài.
 + Dạng so sánh về hoạt động - Hoạt động.
 Ví dụ: Tìm các hình ảnh so sánh trong các câu dưới đây:
 "Cau cao, cao mãi
 Tàu vươn giữa trời
 Như tay ai vẫy
 Hứng làn mưa rơi"
 Với ví dụ trên cần hướng dẫn học sinh tìm từ chỉ hoạt động, từ đó học sinh sẽ 
tìm được các hoạt động được so sánh với nhau: Tàu lá dừa vươn cao mãi giống như 
hoạt động vẫy tay của con người. 
 + Dạng so sánh về âm thanh - Âm thanh:
 Ví dụ: Tìm các hình ảnh so sánh trong các câu dưới đây:
 "Côn Sơn suối chảy rì rầm
 Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai"
 Âm thanh của "tiếng suối" được so sánh với âm thanh của "tiếng đàn cầm" 
qua từ so sánh "như".
 Biện pháp 3: Hướng dẫn học sinh làm các bài tập vận dụng trong chương 
trình lớp 3.
 * Dạng bài tập điền khuyết 
 Ví dụ: Tìm những từ ngữ thích hợp để điền vào chỗ trống.
 + Công cha nghĩa mẹ được so sánh như..., như...
 Dạng bài tập trên học sinh cần nắm rõ sự vật so sánh là công cha nghĩa mẹ, 
đường đất sét... từ đó tìm các từ ngữ phù hợp để điền vào chỗ trống như: núi Thái 
Sơn, nước trong nguồn chảy ra, sông như biển.
 * Dạng bài tập đặt câu 
 - Quan sát tranh, đặt câu so sánh 5. Kết luận 
 Trên đây là báo cáo của cá nhân về biện pháp góp phần giúp học sinh nhận biết 
biện pháp so sánh, nắm được mục đích, sử dụng biện pháp so sánh và rèn luyện kỹ 
năng phát hiện và sử dụng biện pháp so sánh. Mặt khác giúp giáo viên có cách nhìn 
tổng quát hơn về mục đích, vai trò của việc rèn luyện kỹ năng phát hiện và sử dụng 
biện pháp so sánh của học sinh để từ đó có các hình thức, phương pháp giảng dạy 
hợp lý để đạt được hiệu quả cao khi dạy về biện pháp tu từ so sánh.
 Kính mong hội đồng ban giám khảo Hội thi giáo viên dạy giỏi các cấp xem xét 
và tạo điều kiện giúp đỡ để tôi hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm học 2020-2021. 
 Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn.
 XÁC NHẬN CỦA BGH Mường Mít, ngày.... tháng 10 năm 2020
 TRƯỜNG TH XÃ MƯỜNG MÍT TÁC GIẢ CHUYÊN ĐỀ
 Đào Minh Thành