Sáng kiến kinh nghiệm Tạo hứng thú học tập cho học sinh thông qua việc làm và sử dụng đồ dùng dạy học

 ĐỀ TÀI:
 TẠO HỨNG THÚ HỌC TẬP CHO HỌC SINH
 THÔNG QUA VIỆC LÀM VÀ SỬ DỤNG ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
 I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
 Đồ dùng dạy học là một trong những yếu tố không thể thiếu trong quá 
trình dạy học. Nó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, giúp học sinh có hứng 
thú trong học tập. Nhưng việc sử dụng đồ dùng dạy học đa số chỉ tập trung vào 
các hoạt động cung cấp kiến thức mới với những thiết bị sẵn có. Còn những tiết 
luyện tập thực hành thì kho thiết bị của nhà trường chưa đáp ứng đủ đồ dùng 
phục vụ cho những tiết học này. Vốn dĩ những tiết luyện tập thực hành cơ bản 
nó rất khô khan, nhưng nó là phần quan trọng trong chuỗi tiếp thu kiến thức của 
học sinh vì học phải đi đôi với hành. Nhưng nếu những tiết học như vậy mà 
chúng ta cứ tổ chức cho học sinh làm bài tập rồi sửa bài trên bảng phụ hoặc nêu 
miệng kết quả thì tiết học diễn ra nặng nề, học sinh học uể oải. Từ đó làm giảm 
hiệu quả khắc sâu kiến thức của học sinh. Có nhà giáo dục trẻ cho rằng: “ Trẻ 
không sợ học mà chỉ sợ những tiết học đơn điệu nhàm chán”. Chính vì thế mà 
tôi luôn nghĩ, phải có cách nào đó để những tiết học như vậy đỡ khô khan, học 
sinh được thư giãn ngay trong tiết học và cảm thấy hứng thú trong học tập. Từ 
những suy nghĩ trên tôi đã tìm tòi nghiên cứu đặc điểm tâm sinh lý của học sinh 
tiểu học và tôi rút ra được một điều: Học sinh tiểu học cảm thấy mệt mỏi và 
chán học khi chỉ nhìn thấy mãi một hình ảnh của giáo viên. Lúc đó học sinh 
mong muốn được nhìn thấy một cái gì khác ngoài giáo viên để tạo ra một cảm 
giác thoải mái khi có cái mới để thu nhận kiến thức, thường cái mới đó là đồ 
dùng dạy học. Ngoài ra, học sinh tiểu học mới từ mẫu giáo chuyển lên, các em 
rất thích thu nhận và thể hiện kiến thức thông qua hình thức “ Học mà chơi- chơi 
mà học”. Nắm bắt được điều này tôi đã tự làm đồ dùng dạy học với tên gọi trò 
chơi, thử dạy vào hoạt động củng cố của môn toán bài luyện tập. Tôi thấy học 
sinh rất hứng thú, tiết học sôi nổi, giảm bớt sự căng thẳng sau một thời gian giải 
Trang 1 50 35 15 5
 105 0 0 0
 47.6% 33.3% 14.3% 4.8%
 Qua bài kiểm tra trên, ta thấy học sinh vẫn nắm được bài nhưng số lượng 
trọn vẹn chưa cao. Như vậy, việc hứng thú trong học tập góp phần không nhỏ 
trong việc giúp học sinh khắc sâu kiến thức. 
 III. BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT
 Ở lứa tuổi học sinh tiểu học, các em ưa thích cái đẹp, thích hình ảnh nhiều 
màu sắc, nên đồ dùng dạy học tôi sử dụng không chỉ đơn thuần là bảng phụ, 
giấy A0, phiếu học tập trên giấy A 4, mà tôi đã làm những đồ dùng dạy học dưới 
tên gọi trò chơi, với những con vật như vịt, thỏ, hoặc cây, hoa, củvà được sử 
dụng dưới nhiều hình thức : trao đổi nhóm, cá nhân trong các hoạt động kiểm 
tra kiến thức ( phần củng cố), giải quyết bài tập ( phần bài mới ) ở các môn học: 
toán, luyện từ và câu, đạo đức, tự nhiên xã hội ... Với những đồ dùng dạy học 
này sẽ tạo hứng thú hơn, sinh động hơn, hiệu quả hơn khi học sinh luyện tập 
thực hành. Các mẫu đồ dùng mà tôi đã làm và sử dụng: 
1. Trang trí thành khu vườn:
Trang 3 1.3. Áp dụng vào giảng dạy : 
Ví dụ: Môn : Luyện từ và câu 
 Bài: Từ chỉ sự vật – MRVT ngày, tháng, năm
Bài tập 1: Hãy tìm các từ chỉ người, chỉ vật, chỉ cây cối , con vật.
 Tôi sử dụng mẫu đồ dùng “Trang trí thành khu vườn” tổ chức cho học 
sinh giải quyết bài tập với hình thức sau:
 Tôi chia lớp thành 4 nhóm, mỗi nhóm 9 em và phát cho mỗi em một 
mảnh ghép.
 Tôi chia bảng lớp thành bốn phần và đính các “ông mặt trời” mang yêu 
cầu lên bảng:
 Từ chỉ Từ chỉ vật Từ chỉ cây Từ chỉ con 
 người cối vật
 Tôi yêu cầu mỗi nhóm thực hiện một yêu cầu trên “ông mặt trời”. Các nhóm 
thảo luận và giúp đỡ nhau sao cho mỗi người trong nhóm đều ghi được một từ 
lên mảnh ghép theo yêu cầu. Sau đó lần lượt từng thành viên trong nhóm, đính 
các mảnh ghép của mình lên bảng lớp dưới “ông mặt trời” của nhóm mình để 
được một khu vườn vừa đúng vừa đẹp. 
 Kết quả của bài tập 1 là 4 khu vườn sẽ được hoàn thành chẳng hạn như sau: 
Trang 5 Từ chỉ vật
 bảng con
 quyển vở
 bút cáí lồng
 đồng hồ
 cái chai cửa
 phấn ti vi
 Từ chỉ con 
 vật chim sơn ca
 con ong con mèo
 họa mi con voi
 con rùa
 cá sấu
 con cừu gà con
Trang 7 * Bài tập 3: Em hãy đánh dấu + vào ô trước những việc em cho là nên làm 
khi nói chuyện qua điện thoại.
 Tôi chuẩn bị 6 bảng nhóm có gắn “ông mặt trời” và 6 bộ “đám mây” có ghi 
nội dung của bài tập 3.
 Nói năng lễ phép có 
 thưa gởi
 Nên làm
 Nói năng rõ ràng 
 Nói trống không
 mạch lạc
 Một bộ 
 đám mây
 Nói ngắn gọn Nói năng lễ phép, có 
 thưa gởi
 Hét vào máy điện Nhấc và đặt máy điện 
 thoại thoại nhẹ nhàng
Cách tổ chức:
- Tôi chia lớp thành 6 nhóm, mỗi nhóm 6 em.
- Tôi phát cho mỗi nhóm một bảng nhóm và một bộ “đám mây” như đã chuẩn
Trang 9 Khi dạy hoạt động này, tôi chuẩn bị 4 bảng “đám mây”, hai “đám mây” 
có cùng một yêu cầu:
 Con vật sống
 ở nước ngọt
 Con vật sống
 ở nước mặn
 Tôi chia lớp thành 4 đội, mỗi dãy bàn là một đội, thi đua theo kiểu tiếp sức 
với yêu cầu: Hãy viết tên con vật theo yêu cầu của “ông mặt trời” lên “đám 
mây”. 
 Kết thúc cuộc thi các em sẽ hoàn thành bảng “đám mây” đúng theo yêu cầu, 
chẳng hạn như sau:
Trang 11 tổ chức thi đua trên mẫu đồ dùng đẹp mắt như thế này thì tất cả các em đều phải 
tư duy, tư duy một cách thích thú. Nếu như đáp án của mình sai thì các em cũng 
nắm được bài qua phần nhận xét kết quả bài làm của các bạn khác. 
3. Vịt xuống ao
3.1. Cách làm: 
Tôi dùng giấy bìa ( có thể dùng giấy ro ki hay tận dụng giấy lịch ) vẽ tô màu cắt 
4 cái ao, 18 con vịt rồi đem ép nhựa.
3.2. Cách sử dụng: 
Cái ao chứa yêu cầu còn các con vịt sẽ là đáp án..
3.3. Áp dụng vào giảng dạy : 
Ví dụ 
 Môn: toán
 Bài: Ôn tập phép cộng và phép trừ
 (Sử dụng trò chơi này vào phần củng cố)
 Tôi chuẩn bị cho hoạt động này như sau: Tôi chuẩn bị 4 “cái ao” với 2 
“cái ao” có cùng một kết quả, các “con vịt” với các phép tính ứng với kết quả có 
trong “ao” ( có hai phép tính sai ). Các phép tính tôi thiết kế có khó có dễ, những 
phép tính đơn giản tôi sẽ phát cho những cặp học sinh yếu, tiếp thu bài chậm, để 
khi tham gia trò chơi, em nào cũng làm được bài. Có như vậy, tất cả học sinh 
trong lớp sẽ hứng thú và tự tin tham gia vào tiết học.
Trang 13 80+5 231+ 423 96+17 
Cách tổ chức:
 Tôi đính 4 “cái ao” lên bảng và phát cho 2 em một “con vịt”. Tôi yêu cầu 
từng cặp thảo luận xem phép tính của mình ứng với “cái ao” nào thì gắn “vịt” 
vào “cái ao” đó.
Kết quả như sau: 
 500 + 25 956 – 431
 525 956 – 431
 120+405
 29 + 56 20 + 65
 85 100 - 15
 80 + 5
Trang 15 
 Với các mẫu đồ dùng dạy học mà tôi nêu trên, giáo viên có thể vận dùng tổ 
chức với nhiều hình thức khác nhau tùy theo từng hoạt động của từng môn học 
và sự sáng tạo của mình, sao cho hình thức mình tổ chức khai thác triệt để đồ 
dùng dạy học và đạt hiệu quả cao nhất.
4. Thẻ hoa:
Trang 17 Hoạt động 3
 ĐỐ BẠN 
 Ai học tập, rèn
 luyện, vui vơi?
 A. BẢO VỆ
 B. KẾ TOÁN
 C. HỌC SINH
Ví dụ : Môn: Đạo đức:
 Bài: Lịch sự khi đến nhà người khác ( Thao giảng hội đồng)
Trang giáo án điện tử được trình chiếu như sau : 
 Thứ bảy, ngày 19 tháng 2 năm 2011
 Đạo đức
 Lịch sự khi đến nhà người khác (Tiết 1)
 Bài tập 2
 Em hãy giơ thẻ có chữ Đ với những hành vi 
 đúng, thẻ có chữ S với những hành vi sai khi đến
 nhà người khác. 
 Đ Nói năng rõ ràng lễ phép.
Trang 19 Các mẫu đồ dùng được trình bày ở trên, tôi không chỉ sử dụng vào một 
hoạt động trong tiết học chính thức mà tôi còn sử dụng trong những tiết ôn toán, 
ôn tiếng Việt ở buổi dạy thứ hai. Ngoài việc củng cố và kiểm tra kiến thức của 
học sinh bằng cách cho các em làm bài tập vào vở, tôi còn tổ chức cho các em 
chơi trò chơi: “Trang trí thành khu vườn”, “Vịt xuống ao”, tạo nên 
không khí sôi nổi, thay đổi nếp học thầm lặng, tẻ nhạt mà học sinh phải học cả 
ngày. 
Trang 21 Chúng ta có thể vận dụng các đồ dùng dạy học này cho toàn khối lớp ở 
tiểu học. Giáo viên chỉ cần nghiên cứu kỹ bài học của khối lớp mình là áp dụng 
được.
Trang 23 NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC TRƯỜNG
 NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRÊN
Trang 25