SKKN Biện pháp giúp học sinh học tốt dạng giải toán có lời văn trong môn Toán Lớp 3

 PHÒNG GD & ĐT ..............
 TRƯỜNG TH .....................................
 TÊN BIỆN PHÁP
“Biện pháp giúp học sinh học tốt dạng giải toán có lời văn
 trong môn Toán lớp 3A
 Trường Tiểu học ...............”
 Giáo viên: ................
 Đơn vị: Trường Tiểu học .........................
 Năm học: 2020 - 2021 thể áp dụng trong toàn khối 3 của các trường Tiểu học.
 6. Mô tả bản chất sáng kiến:
 * Tìm hiểu nguyên nhân lí do chọn sáng kiến:
 Năm học 2020-2021 tôi tiếp tục được phân công dạy lớp 3A.
 + Đặc điểm tình hình lớp 3A:
 - Tổng số học sinh: 37 em
 - Trong đó: + Nam: 24 em.
 + Nữ:13 em.
 - Đúng độ tuổi: 37.em = 100 %
 Trong quá trình giảng dạy và theo dõi chất lượng học tập dạng toán có lời văn đa 
phần các em đều gặp khó khăn, về phần tâm lý là sợ sệt, ngại đọc cả bài toán. Học sinh 
thấy khó ở việc sắp xếp các dữ kiện đầu bài cho, từ những dữ kiện đó chưa hình dung 
ra cần phải thực hiện như thế nào để giải được bài toán đúng (thường gặp ở giải toán 
bằng hai phép tính).
 Có một số học sinh khi tóm tắt, tìm hiểu đề còn nhiều khó khăn, lúng túng, máy 
móc. Các bài toán về tính diện tích, chu vi của hình chữ nhật và hình vuông còn lẫn 
lộn.
 Một số em tính cách rụt rè, tự ti vào bản thân, thiếu tập trung nên khi đọc đề toán 
còn chưa chú ý, loay hoay làm việc riêng khi cô giáo khai thá c bài toán cho biết gì, bài 
toán hỏi gì dẫn đến chưa hiểu bài toán cho biết và yêu cầu gì? Từ đó không biết giải bài 
toán bằng cách nào cho đúng. Trình bày bài ẩu, lời giải chưa rõ ràng, chưa đủ ý.
 Các em chưa chú ý đến khâu kiểm tra, thường cho rằng bài toán đã giải xong khi 
tính ra đáp số của bài. Tình trạng này xảy ra ở hầu hết các học sinh trong lớp.
 Khảo sát chất lượng bài kiểm tra về toán có lời văn của học sinh lớp 3A trường 
Tiểu học Thành Công II trong năm học 2018 -2019 như sau:
 TỈ LỆ ĐIỂM BÀI KIỂM TRA
 NĂM HỌC
 9 - 10 7 - 8 5 - 6 3 - 4 1 - 2
 2019 - 2020 .......% .....% .....% ........% vất vả cả ngày nên ít có thời gian và sức lực để chăm sóc con cái về mọi mặt.
 Chính vì vậy, tôi luôn trăn trở làm thế nào để giúp học sinh học tốt và yêu thích 
giải toán có lời văn. Xuất phát từ thực tế, tôi mạnh dạn nghiên cứu về: “Biện
pháp giúp học sinh học tốt dạng giải toán có lời văn trong môn Toán đối với học 
sinh lớp 3A Trường Tiểu học ...........................
 *Các giải pháp thực hiện sáng kiến:
1. Giúp học sinh phân biệt rõ các dạng toán đã học.
 Mỗi dạng toán đều có cách giải khác nhau, quan trọng học sinh cần nắm được bài 
toán này thuộc dạng toán nào khi đó học sinh sẽ dễ dàng giải được bài toán. Sau khi 
giải xong bài toán tôi thường yêu cầu học sinh chốt ra dạng toán, nhắc lại cách tính khi 
gặp dạng toán đó.
Một số dạng toán ở lớp 3 đã học:
 - Tìm một trong các phần bằng nhau của một số.
 - Gấp 1 số lên nhiều lần.
 - Giảm đi một số lần.
 - Bài toán giải bằng hai phép tính.
 - So sánh số lớn gấp mấy lần số bé.
 - So sánh số bé bằng một phần mấy só lớn.
 - Chu vi hình vuông.
 - Chu vi hình chữ nhật.
a) Dạng toán: Tìm một trong các phần bằng nhau của một số.
 Đây là dạng toán đầu tiên mà học sinh tóm tắt dùng sơ đồ đoạn thẳng do vậy cần 
rèn cho học sinh kĩ năng vẽ sơ đồ đoạn thẳng bằng cách nói rõ để học sinh hiểu đoạn 
thẳng đó phải được chia thành các đoạn bằng nhau mỗi đoạn được coi là một phần 
tương ứng.
Bài toán 1: (SGK Trang 26): Một cửa hàng có 40m vải xanh và đã bán được 1/5 số 
vải đó. Hỏi cửa hàng đó đã bán mấy mét vải xanh?
 Yêu cầu hs phân tích bài toán:
 Học sinh phải hiểu được 1/5 chính là 40m vải chia thành 5 phần bằng nhau, mỗi 
phần đó là 1/5 số vải.Vậy cứ hễ gặp dạng toán tìm một phần mấy các em biết mình phải 1 thùng: 125 l dầu
Đã lấy: 185 l dầu
Còn lại :.......l dầu ?
 Yêu cầu học sinh nhắc lại đầu bài dựa vào tóm tắt.Từ đó học sinh xác định được:
Cái đã cho (dữ kiện) là số lít dầu ở mỗi thùng: 125 lít.
Điều kiện: đã lấy ra từ các thùng dầu đó 185 lít dầu.
Cái cần tìm (ẩn số): còn lại bao nhiêu lít dầu?
Bước 2: Xác định phương hướng giải bài toán.
 Rèn cho HS kĩ năng tìm hướng để giải bài toán, định hướng cho học sinh bằng 
cách sau:
 + Đầu tiên xem xét bài toán có thuộc dạng toán điển hình hay không ?
 + Nếu bài toán thuộc dạng toán điển hình thì học sinh dựa theo bài tập có lời giải 
mẫu.
 + Nếu bài toán thuộc dạng toán không điển hình thì định hướng cho HS xem xét 
bài toán có tương tự với bài toán nào mà người làm toán đã biết cách giải. Nếu không 
thì phải định hướng cho HS tìm cách phân tích bài toán thành những bài toán đơn giản 
mà học sinh đã biết cách giải.
Ví dụ 1: Bài toán 3 (SGK trang 88): Mỗi viên gạch hình vuông có cạnh 20cm. Tính 
chu vi hình chữ nhật ghép bởi 3 viên gạch như thế.
 - Đây không phải là dạng toán điển hình, nhiệm vụ phải giúp học sinh phân tích 
thành hai bài toán đơn giản hơn mà học sinh đã biết cách giải thông qua bước phân tích 
bài toán.
Bài toán 1: Một viên gạch hình vuông cạnh 20cm. 3 viên gạch như thế dài bao nhiêu 
mét.
Bài toán 2:Tính chu vi hình chữ nhật được ghép bởi 3viên gạch hình vuông chiều rộng 
20cm, chiều dài 60cm.
Bước 3: Thực hiện giải bài toán.
 - Rèn cho học sinh kĩ năng thực hiện các phép tính theo trình tự mà bước lập kế 
hoạch giải đã xác định sau đó viết lời giải.
 -Thực hiện giải bài toán bao gồm việc thực hiện các phép tính trong kế hoạch giải 
bài toán và trình bày bài giải. Theo chương trình toán hiện hành, thì mô hình trình bày Khuyến khích các em cùng một bài toán giải bằng nhiều cách giải khác nhau.
5. Khích lệ học sinh tạo hứng thú khi học tập.
 Tôi dành nhiều thời gian hơn trong việc kiểm tra bài làm trên lớp của học sinh, 
thường xuyên chấm, chữa trực tiếp để học sinh củng cố kiến thức. Tuyên
dương khen thưởng kịp thời nếu các em có cố gắng và tiến bộ để các em phấn khởi
học tập, xoá dần đi ấn tượng sợ giải toán.
 Đối với những em chậm tiến bộ, thường rụt rè, tự ti, tôi luôn luôn chú ý nhắc nhở, 
gọi các em trả lời hoặc lên bảng làm bài. Chỉ cần các em có một “tiến bộ nhỏ” là tôi 
tuyên dương ngay, để từ đó các em sẽ cố gắng tiến bộ và mạnh dạn, tự tin hơn. Đối với 
những em học khá, giỏi phải có những biểu hiện vượt bậc, rõ rệt tôi mới khen. Chính 
sự khen, chê đúng lúc, kịp thời và đúng đối tượng học sinh trong lớp đã có tác dụng 
khích lệ học sinh trong học tâp.
 Ngoài ra, tôi thường áp dụng các trò chơi học tập giữa các tiết học học.. Trong mỗi 
tiết học, tôi thường dành khoảng 2 - 3 phút để cho các em nghỉ giải lao tại chỗ bằng 
cách chơi các trò chơi học tập vừa giúp các em thoải mái sau giờ học căng thẳng, vừa 
giúp các em có phản ứng nhanh nhẹn, ghi nhớ một số nội dung bài đã học. Một số trò 
chơi tôi đã sử dụng để củng cố cuối tiết học là : Hát, Truyền tin, Ai nhanh, ai đúng ?
 7. Các điều kiện để áp dụng sáng kiến:
 iĐể có được kết quả tốt khi áp dụng sáng kiến, người giáo viên phải chú ý đến 
những điều kiện sau: Người giáo viên phải nắm vững nội dung chương trình, bản chất 
của từng dạng toán. Huy động vốn hiểu biết của học sinh để học sinh tự mình có thể 
chiếm lĩnh được kiến thức của bài học một cách độc lập, sáng tạo. Người giáo viên phải 
nắm được đặc điểm tâm sinh lý của học sinh để lựa chọn phương pháp phù hợp, phát 
huy tính tích cực, ham hiểu biết của học sinh tạo hứng thú trong học tập.
 Giáo viên cần quan tâm theo sát các đối tượng trong lớp, sử dụng nhiều biện pháp 
để thu hút học sinh vào việc giải toán.
 Tận dụng tối đa hiệu quả những đồ dùng trực quan, gần gũi với học sinh. Nó giúp 
các em khái quát kiến thức từ trực quan sinh động đến tư duy trìu tượng.
 Bản thân giáo viên phải tự rèn luyện nâng cao năng lực sư phạm, trình độ chuyên 
môn nghiệp vụ và tận tâm với học sinh. 9. Danh sách những người tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu
 Nơi công 
 Ngày tác (hoặc Trình độ Nội dung 
 Chức 
Số TT Họ và tên tháng năm nơi chuyên công việc 
 danh
 sinh thường môn hỗ trợ
 trú)
 1
 2
 3
 4 Trường 
 Học sinh 3A Học tập
 5 TH 
 6
 7