SKKN Một số biện pháp tạo hứng thú, nâng cao chất lượng học tập môn Toán cho học sinh Lớp 3 trong quá trình dạy - Học trực tuyến

 1/20
 A. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
 Như chúng ta đã biết, trong hệ thống giáo dục quốc dân, bậc học tiểu học 
là bậc học nền tảng với mục tiêu: “Hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu 
cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về tình cảm, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và 
các kỹ năng cơ bản để học tiếp trung học và đi vào cuộc sống lao động”. Trường 
học là cái nôi đầu tiên để mỗi học sinh bắt đầu cuộc sống. 
 Trong nhà trường phổ thông nói chung và trường tiểu học nói riêng, môn 
Toán chiếm một vị trí không thể thay thế. Dạy và học Toán cung cấp cho học 
sinh một hệ thống kiến thức cơ bản cùng phương pháp nhận thức khoa học, là 
công cụ để học sinh học tập nhiều môn học khác vận dụng vào thực tế cuộc sống. 
Ngoài ra khả năng giáo dục nhân cách học sinh của Toán học cũng vô cùng to 
lớn, bởi Toán học giúp hình thành ở học sinh nhiều phẩm chất đạo đức tốt như : 
cần cù, nhẫn nại, ý thức vượt qua khó khăn. Với bậc Tiểu học, cùng với môn 
Tiếng Việt, Toán học chiếm vai trò chủ đạo với số tiết nhiều hơn những môn học 
khác.
 Học sinh lớp 3, các em còn hiếu động, thích khám phá kiến thức mới 
nhưng cũng rất dễ bị phân tán, chóng chán nếu các em không hứng thú với việc 
học. Đặc biệt, trong năm học 2021- 2022 là năm học thứ hai ngành giáo dục 
thực hiện nhiệm vụ kép “ vừa dạy và học, vừa phòng, chống dịch COVID 19”, 
việc học tập của học sinh phải tiến hành bằng hình thức trực tuyến. Trước tình 
hình dịch bệnh phức tạp, Trường Tiểu học Khánh Thượng đã nghiêm túc thực 
hiện theo sự chỉ đạo của Phòng GDĐT huyện Ba Vì về chương trình dạy và học 
trực tuyến. Nhiệm vụ được quan tâm và đặt lên hàng đầu là làm thế nào tạo 
được hứng thú và nâng cao hiệu quả học tập môn Toán cho học sinh khi tham 
gia học tập trực tuyến?
 Trong qua trình dạy -học, hứng thú được coi là một trong những yếu tố 
quan trọng nhất thôi thúc học sinh chủ động lĩnh hội tri thức một cách nhanh 
hơn và sâu sắc hơn. Hứng thú học tập có vai trò to lớn trong việc nâng cao chất 
lượng học tập cho học sinh và sự phát triển nhân cách cho các em.
 Là một giáo viên trực tiếp tham gia giảng dạy trực tuyến ngay từ đầu năm 
học, tôi luôn trăn trở, tìm tòi, từng bước thực hiện việc đổi mới phương pháp và 
hình thức tổ chức dạy học môn Toán cho học sinh lớp 3A để làm cho những tiết 3/20
 B. PHẦN NỘI DUNG
 1. Cơ sở lý luận.
 1.1. Khái niệm về dạy học trực tuyến:
 Giáo dục trực tuyến là hình thức dạy học thông qua một thiết bị nối mạng 
đối với một máy chủ ở nơi khác có lưu giữ sẵn bài giảng điện tử và phần mềm 
cần thiết để có thể hỏi, yêu cầu, ra đề cho học sinh học trực tuyến từ xa. Giáo 
viên có thể truyền tải hình ảnh và âm thanh qua đường truyền băng thông rộng 
hoặc kết nối không dây (WiFi, WiMAX), mạng nội bộ (LAN). Mở rộng ra, các 
cá nhân hay các tổ chức đều có thể tự lập ra một trường học trực tuyến (e-
school) mà nơi đó vẫn nhận đào tạo học viên, đóng học phí và có các bài kiểm 
tra như các trường học khác.
 Giáo dục trực tuyến cho phép đào tạo mọi lúc mọi nơi, truyền đạt kiến thức 
theo yêu cầu, thông tin đáp ứng nhanh chóng. Học sinh có thể truy cập các khoá 
học bất kỳ nơi đâu như văn phòng làm việc, tại nhà, tại những điểm Internet 
công cộng, 24 giờ một ngày, 7 ngày trong tuần. Các thiết bị cần thiết để dạy học 
trực tuyến:
 Tiết kiệm chi phí: Giúp giảm khoảng 60% chi phí bao gồm chi phí đi lại và 
chi phí tổ chức địa điểm. Học sinh chỉ tốn chi phí trong việc đăng ký khoá học 
và có thể đăng ký nhiều khoá học mà họ cần.
 Tiết kiệm thời gian: giúp giảm thời gian đào tạo từ 20-40% so với phương 
pháp giảng dạy truyền thống nhờ hạn chế sự phân tán và thời gian đi lại. 5/20
 Đào tạo mọi lúc mọi nơi: Truyền đạt kiến thức nhanh chóng, thông tin theo 
yêu cầu của học viên. Người học có thể truy cập vào các khóa học trực tuyến tại 
bất kỳ nơi đâu: ở nhà, nơi làm việc hay các địa diểm mạng internet công cộng và 
vào bất ký thời gian nào thích hợp khi người học muốn.
 Tiết kiệm chi phí học tập: Giúp học viên giảm tới khoảng 60% chi phí đi 
lại, địa điểm tổ chức học tập. Mỗi học viên đều có thể đăng ký nhiều khóa học 
và thanh toán trực tuyến chi phí học tập.
 1. 3. Mục tiêu, ý nghĩa vài trò.
 1.3.1. Vai trò của học sinh:
 HS phải chủ động và tích cực trong việc đón nhận tình huống học tập 
mới, chủ động trong việc huy động kiến thức, kỹ năng đã có vào khám phá, giải 
quyết các tình huống học tập mới đồng thời HS phải chủ động bộc lộ những 
quan điểm và những khó khăn của bản thân khi đứng trước tình huống học tập 
mới. 
1.3.2 Vai trò của giáo viên:
 GV là người thiết kế các tình huống học tập, người nêu vấn đề, người biên 
soạn, giới thiệu tài liệu học tập, điều phối mọi hoạt động trong lớp học, tiếp 
nhận những phản hồi, điều chỉnh hoạt động học đi đúng hướng, luôn bên cạnh 
người học với vai trò nhà tư vấn tạo môi trường cho người học kiến tạo kiến 
thức cho mình. Ở vai trò mới, GV chuyển từ “người quản lý” sang “người thúc 
đẩy” và HS từ “người bị quản lý” sang vai trò “người được ủy quyền”.
 2. Cơ sở thực tiễn.
 2.1 Thuận lợi:
 Năm học 2021 – 2022, trường tiểu học Khánh Thượng có 25 lớp với tổng 
số 796 học sinh. Riêng khối lớp Ba có năm lớp, lớp 3A, 3B, 3C ( điểm trường 
chính) và 3D, 3E ( điểm trường lẻ) với tổng số 182 học sinh. Qua tìm hiểu thực 
tế tôi thấy: đa số học sinh ở cả năm lớp của khối lớp Ba đều được gia đình quan 
tâm mua sắm đầy đủ trang thiết bị, đồ dùng học tập để tham gia lớp học trực 
tuyến ngay từ đầu năm học.
 - Nhà trường quan tâm, nhăc nhở triển khai kế hoạch dạy - hoc trực tuyến 
kịp thời, chỉ đạo rà soát số lượng học sinh không có thiết bị như điện thoại thông 
minh, máy tínhđể nắm bắt số lượng, huy động giáo cán bộ, giáo viên, nhân 7/20
 Dựa vào kết quả thăm dò hứng thú học trực tuyến của học sinh, tôi thực 
sự ngạc nhiên: chỉ có 45,6 % học sinh hứng thú với việc học trực tuyến, trong 
khi số học sinh không hứng thú, thậm chí là cảm thấy sợ học toán lên tới 25,7 % .
 Những tồn tại trong việc học môn Toán của học sinh, theo tôi là do những 
nguyên nhân sau:
2. 4. Nguyên nhân.
2.4.1. Về phía giáo viên: 
 - Giáo viên chưa quan tâm tìm hiểu, nắm bắt được điều kiện hoàn cảnh của 
học sinh, chưa điều tra khả năng mua sắm thiết bị tham gia lớp học trực tuyến 
của học sinh trong lớp.
 - Chưa huẩn bị kĩ bài trước khi lên lớp, chứa nắm chắc kiến thức, kĩ năng 
của môn học và dự kiến được những tình huống sư phạm có thể xảy ra trong tiết 
toán.
 - Chưa tìm hiểu rõ nguyên nhân vì sao học sinh chưa hứng thú trong giờ 
học trực tuyến đối với môn học.
 - Chứa nắm được xu hướng đổi mới của giáo dục để điều chỉnh giải pháp 
cho phù hợp với giờ dạy 
 - Giáo viên chưa tạo được hứng thú học tập cho học sinh trong giờ học 
trực tuyến.
 - Cách tổ chức các hoạt động trong giờ học trực tuyến môn Toán còn 
lúng túng, giáo viên chưa biết nội dung trọng tâm cần truyền tải đến học sinh mà 
chỉ biết dựa vào sách giáo viên và thậm chí đi theo sự hướng dẫn trong sách giáo 
viên để dạy. Giáo viên chưa thực sự đầu tư vào chất lượng bài soạn, kiền thức 
còn hạn hẹp.
 - Khả năng diễn đạt của giáo viên còn hạn chế, ngôn ngữ chưa được trau 
chuốt: giáo viên còn “bí từ” khi giảng. Kiến thức bài còn bó hẹp hoàn toàn trong 
sách giáo khoa và chỉ biết nêu lên trình tự trong sách giáo khoa chứ chưa biết 
khắc sâu, chốt nội dung khi dạy xong một tiết học. 
 - Phương pháp, hình thức tổ chức dạy học chưa phong phú, chưa phát huy 
được tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh. 9/20
hình chuẩn bị phương tiện học tập cho các con tham gia học tập trực tuyến sau 
cuộc họp tôi tạo cuộc khảo sát trên Zalo nhóm lớp để lấy số liệu chính xác.
 Ví dụ: Học sinh có những thiết bị nào khi tham gia học tập trực tuyến?
 Phương án 1: Máy tính có đủ cam, mic để tương tác trong lúc học.
 Phương án 2: Điện thoại thông minh
 Phương án 3: Máy tính không có đủ cam, mic để tương tác trong lúc học.
 Phương án 4: Không có thiết bị tham gia học tập trực tuyến.
 Ban đầu phương án 3 và 4 chiếm một số lượng nhất định trên tổng sĩ số 
học sinh trong lớp. Song chỉ một khoảng thời gian ngắn các phương án 1,2 tăng 
dần và phương án 3,4 không còn nữa. Nguyên nhân là phụ huynh ý thức được 
việc trang bị thiết bị học tập cho con là một yếu tố nâng cao hiệu quả học tập. 
Mặt khác phần đông trong lớp các bậc phụ huynh lựa chọn phương án 1,2 nên 
các bậc phụ huynh khác cũng vì thế mà cố gắng tạo điều kiện tốt nhất cho các 
con học tập. Còn 02 học sinh gia đình có hoàn cảnh khó khăn đã được nhà 
trường và các tổ chức từ thiện trên địa bàn tặng điện thoại thông minh nên cả lớp 
đã có đủ phương tiện học tập ngay từ tuần học thứ hai của năm học.
 Cụ thể: Sĩ số lớp 35 học sinh
 Số lượng
STT Loại thiết bị sử dụng
 học sinh
 Học sinh sử dụng máy tính có đủ cam, mic để tương 
1 8
 tác trong lúc học.
2 Học sinh sử dụng điện thoại thông minh 25
 Học sinh máy tính không có đủ cam, mic để tương tác 
3 2
 trong lúc học.
4 Học sinh không có thiết bị tham gia học tập trực tuyến. 0 11/20
 Để học sinh hứng thú với việc học trực tuyến trong môn Toán, tôi đã tạo 
không gian chờ thật thú vị: Trước khi buổi học diễn ra, tôi sẽ vào phòng Zoom 
sớm hơn tầm 10 phút để duyệt cho các con vào sớm. Khi các con nghe 01 bản 
nhạc vui nhộn hay xem một đoạn phim hoạt hình ngắn sẽ tạo sự mới mẻ và gây 
chú ý hơn. Tôi mở các bản nhạc, bài hát để tạo không khí vui tươi khi chuẩn bị 
buổi học. Thỉnh thoảng có buổi tôi lại gửi lên Zoom 01 bức tranh giấu đồ vật, 
giấu chữ, yêu cầu các con trong lúc chờ sẽ tìm chữ, tìm đồ vật lẫn trong tranh. 
Việc này giúp tạo tâm thế vui tươi và hứng thú, thích vào học đúng giờ.
3.3. Xây dựng kế hoạch bài dạy môn Toán phù hợp với yêu cầu cần đạt, nội dung 
học tập ( Có minh chứng)
 Một trong những định hướng đổi mới phương pháp dạy học Toán theo 
hướng tích cực là ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học, điển hình là sử 
dụng giáo án điện tử. Ngày nay, giáo án điện tử được sử dụng rất phổ biến bởi 
những tiện ích mà nó đem lại nhưng làm thế nào để mỗi giáo án điện tử có chất 
lượng, thực sự phát huy được hiệu quả, góp phần tạo hứng thú cho học sinh 
trong mỗi giờ học mà không gây sự nhàm chán thì cần sự sáng tạo, sự đầu tư 
nghiêm túc của giáo viên. Bởi vậy, tôi luôn đầu tư thời gian, công sức, trí tuệ 
cho mỗi bài soạn, sử dụng linh hoạt và phong phú các hiệu ứng. 
 Dạy học trực tuyến vất vả hơn nhiều so với dạy trực tiếp trên lớp. Vì vậy, 
để soạn giáo án chất lượng, giáo viên cần đầu tư thời gian, công sức, trí tuệ và 
sự tận tâm với nghề giúp học sinh tiếp thu được hết kiến thức trong bài.
 Hàng ngày các em phải ngồi trước màn hình máy tính, điện thoại một 
cách thụ động nên bài giảng điện tử là yếu tố quan trọng nhất giúp dạy trực 
tuyến hiệu quả .Giáo viên cần soạn power point rõ ràng theo các ý lớn, tránh đưa 
nhiều chữ lên các slide, chọn lựa hình ảnh minh họa đẹp mắt. Kết hợp với các 
trang hỗ trợ trực tuyến; ví dụ: padlet (dùng để chia sẻ, thảo luận nhóm), class 
kick (dùng để làm bài cá nhân) ... Giáo viên cũng cần phân rõ hoạt động cần học 
sinh làm ở nhà, sản phẩm cần có và hoạt động trên lớp để học sinh có tâm thế 
sẵn sàng với tiết học online. Giáo viên có thể chia nhóm cố định suốt các tiết