SKKN Tạo hứng thú học tập để nâng cao chất lượng môn toán Lớp 3 bằng hình thức dạy học trực tuyến

 0
 A. ĐẶT VẤN ĐỀ
 1. Lý do chọn đề tài
 Trong chương trình giáo dục phổ thông, môn Toán có vai trò quan trọng 
cùng với các môn học khác đào tạo ra những con người phát triển toàn diện. 
Chương trình toán lớp 3 được coi là tiền đề, nền tảng góp phần thực hiện mục 
tiêu toán tiểu học.
 Học sinh lớp 3 ở lứa tuổi này, các em hiếu động, thích khám phá kiến 
thức mới nhưng cũng rất dễ bị phân tán, chóng chán nếu các em không hứng thú 
với việc học. Đặc biệt ,năm học 2021- 2022 là năm học thứ hai ngành giáo dục 
thực hiện nhiệm vụ kép “ vừa dạy và học, vừa phòng, chống dịch COVID -19” 
đã đặt ra nhu cầu thực sự cho việc học tập của học sinh bằng hình thức trực 
tuyến. Trước tình hình dịch bệnh phức tạp, trường Tiểu học Đông Quang đã 
nghiêm túc thực hiện theo sự chỉ đạo của phòng GD&ĐT huyện Ba Vì về 
chương trình dạy và học trực tuyến. Nhiệm vụ được quan tâm và đặt lên hàng 
đầu là làm thế nào tạo được hứng thú và hiệu quả cho học sinh khi tham gia học 
tập trực tuyến?
 Trong hoạt động học tập, hứng thú được coi là một trong những yếu tố 
quan trọng nhất thôi thúc học sinh chủ động lĩnh hội tri thức một cách nhanh 
hơn và sâu sắc hơn. Hứng thú học tập có vai trò to lớn trong việc nâng cao chất 
lượng học tập cho học sinh và sự phát triển nhân cách cho các em.
 Cũng như các thầy cô giáo khác, tôi luôn trăn trở, tìm tòi, từng bước thực 
hiện việc đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học Toán cho học sinh 
lớp 3 để làm cho những tiết học trực tuyến trở lên sinh động, hấp dẫn hơn. Và 
hơn hết là có thể giúp học sinh phát huy năng lực toán, tính chủ động, sáng tạo, 
tự chủ trong giờ học trực tuyến. Để làm được điều đó thì trước hết cần tạo được 
hứng thú học tập cho học sinh. Chính vì lí do đó tôi đã chọn đề tài: “Tạo hứng 
thú học tập để nâng cao chất lượng môn toán bằng hình thức dạy học trực 
tuyến” 
 2. Phạm vi và đối tượng thực hiện 2
 - Hoạt động giáo dục đạt hiệu quả cao hơn: Sự ra đời của công nghệ 
thông tin là sự tích hợp đồng thời các tiến bộ về công nghệ và tổ chức thông tin, 
đem đến nhiều ảnh hưởng tích cực cho sự phát triển của giáo dục; Công nghệ 
thông tin và đặc biệt là sự phát triển của Internet mở ra một kho kiến thức vô 
cùng đa dạng và phong phú cho người học và người dạy, giúp cho việc tìm hiểu 
kiến thức đơn giản hơn rất nhiều, cải thiện chất lượng học và dạy.
 - Công nghệ thông tin thúc đẩy giáo dục mở: Công nghệ thông tin thúc 
đẩy một nền giáo dục mở, giúp con người tiếp cận thông tin đa chiều, rút ngắn 
khoảng cách, thu hẹp mọi không gian, tiết kiệm tối ưu về thời gian. Từ đó con 
người phát triển nhanh hơn về kiến thức, nhận thức và tư duy; Chương trình 
giáo dục mở giúp người dạy, người học trao đổi và tìm kiếm kiến thức một cách 
hiệu quả. Đi kèm với giáo dục mở là tài nguyên học liệu mở, giúp người học, 
người dạy kết nối với kiến thức hiệu quả dù họ ở đâu và trong khoảng thời gian 
nào. Tài nguyên học liệu mở là một xu hướng phát triển tất yếu của nền giáo dục 
hiện đaị.
 - Kiến thức đa dạng và được cập nhật thường xuyên: Nếu như trước 
đây, việc tiếp thu kiến thức được cung cấp từ sách vở và giáo viên thì hiện nay, 
nguồn kiến thức đa dạng này được cung cấp trực tuyến qua kết nối Internet. 
Người thầy chủ yếu là người truyền thu kiến thức. Điều này đóng một vai trò to 
lớn trong quá trình đổi mới giáo dục; Đổi mới giáo dục phải chuyển nền giáo 
dục từ chủ yếu là truyền thụ kiến thức sang phát triển năng lực người học, bằng 
cách giúp người học phương pháp tiếp cận và cách tự học, cách giải quyết vấn 
đề. Việc truyền thụ, cung cấp kiến thức, dần dần sẽ do công nghệ thông tin đảm 
nhận, giải phóng người thầy khỏi sự thiếu hụt thời gian, để người thầy có thể tập 
trung giúp học sinh phương pháp tiếp cận và giải quyết vấn đề, tổ chức các hoạt 
động học tập gắn với thực tiễn nhằm phát triển năng lực của học sinh.
 - Công nghệ thông tin tạo không gian và thời gian học linh động: 
Công nghệ thông tin tạo điều kiện cho người học có thể học tập và tiếp thu kiến 
thức một cách linh động và thuận tiện. Đặc biệt trong thời gian dịch bệnh Covid 
-19 phức tạp, học sinh nghỉ không đến trường thì học online và ứng dụng công 
nghệ thông tin trở thành vấn để thiết yếu, chiếm ưu thế. Mọi người có thể tự học 
ở mọi lúc, mọi nơi, có thể tham gia thảo luận một vấn đề mà mỗi người đang ở 4
Tên lớp Sĩ Rất hứng thú Hứng thú Bình thường Không hứng thú
 số SL % SL % SL % SL %
 3A 45 10 22,2 12 26,7 13 28,9 10 22,2
 Dựa vào kết quả thăm dò hứng thú học trực tuyến của học sinh, tôi thực 
sự ngạc nhiên: chỉ có 48,9 % học sinh hứng thú với việc học trực tuyến, trong 
khi số học sinh không hứng thú, thậm chí là cảm thấy sợ học toán lên tới 22,2 % ( 
chiếm 1/5 số học sinh của lớp) 
 3. Một số biện pháp tạo hứng thú học trực tuyến cho học sinh
 3.1 Hệ thống các biện pháp tạo hứng thú học trực tuyến cho học sinh
 - Biện pháp 1: Nắm bắt tình hình tham gia lớp học trực tuyến của học 
sinh lớp chủ nhiệm.
 - Biện pháp 2: Xây dựng bài giảng phù hợp với mục đích, nội dung học tập. 
 - Biện pháp 3: Vận dụng phù hợp các trò chơi học tập. 
 - Biện pháp 4: Thường xuyên động viên, khích lệ học sinh kịp thời.
 3.2 Cụ thể các biện pháp tạo hứng thú học trực tuyến cho học sinh
 Dạy học Online qua mạng Internet là một hình thức nhằm thực hiện mục 
đích của giáo dục. Việc học Online qua mạng Internet đảm bảo nguyên tắc cơ 
bản của quá trình nhận thức trong giáo dục. Bên cạnh đó, việc học Online còn có 
nhiều ưu điểm phù hợp với xu thế phát triển của xã hội, tạo nền tảng cho học 
sinh có các kĩ năng học lên các bậc học cao hơn. Trong quá trình dạy học trực 
tuyến, tôi đã áp dụng các biện pháp sau:
 Biện pháp 1: Nắm bắt tình hình tham gia lớp học trực tuyến của học 
sinh lớp chủ nhiệm:
 Ngay sau khi nhận được kế hoạch chỉ đạo học sinh học trực tuyến tôi đã 
triển khai nội dung này tới các bậc phụ huynh trong lớp qua zalo nhóm lớp đã 
hoạt động hiệu quả từ đầu năm học. Tôi hướng dẫn phụ huynh trang bị phương 
tiện cho con em tham gia học trực tuyến: máy tính, cam, mic hoặc điên thoại 
thông minh. Để tham gia học trực truyến không cần phương tiện quá hiện đại, 
chi phí đắt tiền mà vẫn có thể tham gia học tập. Động viên riêng những gia đình 6
 4 Không có thiết bị tham gia học tập trực tuyến. 0
 Như vậy là 100% học sinh trong lớp có đủ phương tiện tham gia học tập 
trực tuyến.
 Trên thực tế có nhiều phần mềm để có thể tham gia học trực tuyến như: 
Meet, O365 song qua chỉ đạo của PGD huyện Ba Vì lựa chọn phần mềm Zoom 
cho lớp chủ nhiệm tham gia học tập trực tuyến.
 Bước 1: Để phòng học Zoom không bị giới hạn thời gian 40 phút, PGD hỗ 
trợ tôi tạo tài khoản email có “đuôi”: moet.edu.vn
 Bước 2: Tạo tên lớp học và cài mật khẩu đơn giản, dễ nhớ đối với học 
sinh.
 Bước 3: Qua nhóm lớp trên Zalo tôi chia sẻ đường link để phụ huynh 
cùng các con cài đặt phần mềm Zoom: zoom.us
 Bước 4: Chia sẻ video hướng dẫn học sinh cách tham gia học trực tuyến 
trên phần mềm Zoom.
 * Kết quả: Phần mềm Zoom có ưu thế là dễ cài đặt và sử dụng nên việc 
học sinh làm quen và sử dụng thành thạo khá nhanh chóng. Một số học sinh còn 
lúng túng được sự hỗ trợ từ phụ huynh nên việc tham gia học tập không còn là 
vấn đề phức tạp. Chỉ trong một thời gian ngắn, học sinh đã biết cách đăng nhập 
vào phòng học trực tuyến, tham gia các chức năng trên Zoom...
 Biện pháp 2: Xây dựng bài giảng phù hợp với mục đích, nội dung học tập. 
 Một trong những định hướng đổi mới phương pháp dạy học Toán theo 
hướng tích cực là ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học, điển hình là sử 
dụng giáo án điện tử. Ngày nay, giáo án điện tử được sử dụng rất phổ biến bởi 
những tiện ích mà nó đem lại nhưng làm thế nào để mỗi giáo án điện tử có chất 
lượng, thực sự phát huy được hiệu quả, góp phần tạo hứng thú cho học sinh 
trong mỗi giờ học mà không gây sự nhàm chán thì cần sự sáng tạo, sự đầu tư 
nghiêm túc của giáo viên. Bởi vậy, tôi luôn đầu tư thời gian, công sức, trí tuệ 
cho mỗi bài soạn, sử dụng linh hoạt và phong phú các hiệu ứng. 8
viên nên chú ý kiến thức trọng tâm, không nên dàn trải, lan man, tham nhiều nội 
dung mà không chú ý đến chất lượng.
 Thứ tư: Khi soạn giáo án, giáo viên nên chia nhỏ nội dung học một cách 
hợp lý để khi giáo án được trình chiếu trên màn hình ngắn gọn, câu chữ dễ hiểu, 
dễ nhớ.
 Thứ năm: Giáo viên giao bài tập cho học sinh, giúp các em củng cố lại 
kiến thức và biết cách vận dụng lý thuyết vào bài tập.
 Thứ sáu: Trong giáo án dạy trực tuyến giáo viên nên sử dụng các câu hỏi 
nhanh, các câu hỏi nêu vấn đề để học sinh tập trung giải quyết một cách tích cực 
tránh tình trạng học sinh sao nhãng trong giờ học...
 Thứ bảy: Kết thúc bài học một cách cô đọng thông qua phần luyện tập và 
vận dụng như: nhắc lại kiến thức chính, củng cố kiến thức đã học, làm bài tập. 
Phần kết thúc bài học đặc biệt quan trọng đối với bài giảng Online, giúp học 
sinh thống lại những kiến thức vừa học và khắc sâu được những nội dung chính 
mà mục tiêu bài học đã đặt ra.
 Dạy học trực tuyến vất vả hơn nhiều so với dạy trực tiếp trên lớp. Vì vậy, 
để soạn giáo án chất lượng, giáo viên cần đầu tư thời gian, công sức, trí tuệ và 
sự tận tâm với nghề giúp học sinh tiếp thu được hết kiến thức trong bài.
 Giáo viên cần soạn power point rõ ràng theo các ý lớn, tránh đưa nhiều chữ 
lên các slide, chọn lựa hình ảnh minh họa đẹp mắt. Kết hợp với các trang hỗ trợ 
trực tuyến; ví dụ: padlet (dùng để chia sẻ, thảo luận nhóm), class kick (dùng để 
làm bài cá nhân)... Giáo viên cũng cần phân rõ hoạt động cần học sinh làm ở 
nhà, sản phẩm cần có và hoạt động trên lớp để học sinh có tâm thế sẵn sàng với 
tiết học Online. Giáo viên có thể chia nhóm cố định suốt các tiết học Online để 
học sinh có thói quen thảo luận, giúp tăng tính tương tác trong bài giảng.
 Đặc biệt là trong bối cảnh hiện nay, với những áp lực từ công việc, từ 
cuộc sống đã khiến nhiều phụ huynh rất ít thời gian ở bên con, nhiều đứa trẻ có 
thể bị rơi vào trạng thái cô đơn trong chính ngôi nhà của mình nên việc tạo sân 
chơi lành mạnh cho trẻ là vô cùng cần thiết, trong đó có một phần trách nhiệm 10
 Để trò chơi mang lại hiệu quả cao thì khi thiết kế và tổ chức trò chơi trong 
giờ học trực tuyến cần lưu ý:
 - Lựa chọn trò chơi mang ý nghĩa giáo dục. 
 - Thời gian chơi mỗi trò chơi từ 3-5 phút.
 - Trong mỗi tiết học không nên lạm dụng tổ chức nhiều trò chơi.
 - Hình thức trò chơi đa dạng, phong phú. Khi tổ chức trò chơi giáo viên có 
thể lồng ghép vào trò chơi các nhân vật hoạt hình, các câu chuyện cổ tích quen 
thuộc mà trẻ yêu thích để làm cho trò chơi thêm hấp dẫn.
 Ví dụ: Khi dạy bài Phép nhân số có hai chữ số với số có một chữ số 
(SGK Toán 3) tôi tổ chức cho học sinh chơi trò chơi “ Giải cứu Bạch Tuyết” 
như sau:
 Tên trò chơi: Giải cứu Bạch Tuyết
 Mục đích
 - Rèn luyện kĩ năng thực hiện các phép nhân số có hai chữ số với số có 
một chữ số.
 - Rèn kĩ năng phản xạ nhanh cho học sinh.
 Chuẩn bị: Giáo viên thiết kế trò chơi trên PowerPoint gồm 1 bức tranh có 
hình nàng Bạch Tuyết và 4 ô cửa bí mật. Các ô cửa có chứa đề bài như sau:
 - Ô cửa 1: 44 x 2 = ?
 - Ô cửa 2: 23 x 5 = ?
 - Ô cửa 3: 60 x 7 = ?
 - Ô cửa 4: 82 x 5 = ?
 Cách chơi
 - Trò chơi này, tôi tổ chức cho cả lớp cùng tham gia. Học sinh nào giơ tay 
nhanh sẽ được quyền trả lời.
 - Giới thiệu trò chơi như sau: Các em ạ! Mụ phù thủy độc ác nham hiểm 
đã nhốt nàng Bạch Tuyết ở một nơi bí mật. Để giải cứu được nàng Bạch Tuyết 
chúng mình phải hành trình mở lần lượt 4 ô cửa bí mật này. Mỗi ô cửa đều có 
chứa 1 phép tính hoặc 1 bài toán. Sau khi mở được 4 ô cửa nàng Bạch Tuyết sẽ 
được giải cứu. Các em có muốn giúp nàng Bạch Tuyết không nào?